نتیجه

بسیاری از دانشمندان، اسباب نزول را از جمله مقدمات دریافت مفاهیم و آموزه‌های آیات الهی تلقی كرده‌اند و بر این باورند كه تفسیر آیه، بدون دانستن سبب نزول، یا ممكن نیست و یا باعث سردرگمی و انحراف از اهداف تفسیری خواهد شد و در این باره نمونه‌هایی را ذکر کرده‌اند.
اخبار و روایات اسباب نزول با این كه در راهنمایی به فهم تفصیلی و درست آیات قابل توجه است، ولی چنین نیست كه منبع و مرجعی مستقل و اساسی در بیان ‌مقاصد الهی باشند. و بدون دانستن آنها، فهم آیه میّسر نگردد؛ به گونه‌ای كه مفاد آیات قرآنی، بدون آن، در‌ هاله‌ای از ابهام باقی بماند. ‌اعتقاد به تأثیر اسباب نزول در تفسیر آیات به معنای مسدود ساختن راه اندیشه و تفكر در زمینه آن آیات و روی آوری و سطحی نگری و محدود اندیشی نسبت به پیام آن نیست. همچنین، باید توجه کرد که در مواردی توجه به سبب نزول معنای عام آیه را محدود کرده و باعث تضییق معنا شده است و گاه بی توجهی به صحت و سقم روایات باعث شده فهم و برداشت نادرستی از آیات ایجاد گردد. در بسیاری از نمونه‌های ذکر شده، تدبیر در آیات الهی مفسر را از مراجعه به اسباب نزول بی‌نیاز می‌كند.

کتابنامه

_ إتقان البرهان فی علوم القرآن، حسن عباس فضل بیروت: دارالفرقان، اول، بی‌تا.
_ أحکام القرآن الجصاص، ابوبکر احمد بن علی رازی، قاهره: مطبعه الأوقاف الإسلامیه، اول، 1916م.
_ أحکام القرآن، ابو بکر محمد بن عبد الله بن عربی، بیروت: دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
_ اسباب النزول القرآنی، غازی عنایت، بیروت: دارالجیل، اول،1411ق.
_ اسباب النزول و اثرها فی بیان النصوص، عماد الدین رشید، دمشق: دارالشهاب، 1420ق/ 1999م.
_ أسباب النزول، سیدمحمد باقر حجتی، تهران: دفتر نشراسلامی، چهارم، 1374ش.
_ أسباب النزول، علی واحدی نیشابوری، تحقیق: عصام بن عبدالحسین حمیدان، بیروت: مؤسسة الریان، 1411ق.
_ الإتقان فی علوم القرآن، جلال الدین سیوطی، قم: منشورات الرضی، 1363ش.
_ الإستیعاب فی اسماء الأصحاب، یوسف بن عبدالله قرطبی، تحقیق: محمد بن عبد البر، در