در هر مکانی که دوست دارید، به عبادت خدا بپردازید.1.
مرحوم شبر نوشته است:
وقتی مانع ورود پیامبر صلی الله علیه و آله به مکه در سال حدیبیه شدند، بر مسلمین سخت آمد. پس آیه کریمه نازل شد.2.
در واقع، احکام مورد اشاره روایات چون صحت نماز نافله در سفر و سوار بر مرکب به هر جهتی یا در حال اضطرار یا در حال دعا و ... از ظاهر آیه استنباط نشده، بلکه از سنت نبوی و علم الهی ائمه اطهار علیهم السلام حاصل شده است.
نویسندگان تفسیر نمونه نوشته‌اند:
از آن جا که هیچ آیه‌ای اختصاص به شأن نزول ندارد و مفهوم آن باید به صورت
یک حکم کلی در نظر گرفته شود، هیچ مانعی ندارد که مسائل دیگری از آیه استفاده شود؛ مانند حکم کسانی که به خاطر ابر یا تاریکی شب نمیتوانند سمت قبله را
پیدا کنند.3.
حال، پرسش این است كه آیا واقعاً آیه در دلالت خود نیاز به اسباب نزول داشته و بدون آن، هر یک از وجوه مذکور به دست نمیآید؟ و اشکال مطرح شده وارد است؟
_ نمونه دیگر:
«إنّ الصّفا و المروة من شعائر الله فمن حجّ البیت أو اعتمر فلا جناح علیه أن یطّوّف بهما و من تطوّع خیراً فإن الله شاكرٌعلیمٌ».4
ظاهر این آیه بر نفی گناه و حرمت از سعی میان صفا و مروه دلالت دارد؛ بدون آن كه تصریحی به وجوب آن داشته باشد؛ چون می‌فرماید: «لا جناح علیه». بنا بر این، حج بدون سعی میان صفا و مروه اشكالی ندارد. این آیه را در شمار آیاتی شمرده‌اند كه فهم درست آن متكی به اخبار سبب نزول است. و تقریباً در تمامی كتاب‌هایی كه در باره فواید اسباب نزول نوشته شده، این آیه به عنوان شاهد مطرح شده است.
اینان نوشته‌اند:
بدون آشنایی با اسباب نزول «لاجناح علیه»، یعنی گناهی بر سعی كننده میان صفا
1.. جوامع الجامع، ج۱، ص۷۳ نیز ر.ک بیان السعاده، ج۱، ص۱۳۹، کنز الدقایق، ج۲، ص۱۲۴، کشف الحقایق، ج۱، ص۷۹
2.. تفسیر القرآن الکریم، ج۱، ص۱۳۹
3.. تفسیر نمونه، ج۱، ص۲۹۶
4.. سورۀ بقره، آیۀ۱۵۸.
