آفريننده شُرور

مادّى : بگو بدانم كه آيا خداوند در آفرينش، همتا دارد و يا در اداره كردن جهان ، كسى با او در ستيزه است ؟
امام عليه السلام : نه‏ .
مادّى : پس ، آفريننده شُرور كيست ؟ درندگان زيانبخش، جانوران خطرناك، زشت‏رويان فراوان، كِرم، پشه، مارها و عقرب‏ها را كه آفريده است ، در صورتى كه به عقيده شما خداوندْ چيزى را بيهوده نيافريده و آفرينش هر چيز، براى غرض و هدف و فايده‏اى است؟
امام عليه السلام : آيا به نظر تو دارويى كه از عقرب تهيه مى‏شود ، براى درد مثانه و از بين بردن سنگ آن ، مفيد نيست ؟
و آيا بهترين ترياق ، از گوشت افعى تهيه نمى‏شود ؟
و آيا گوشت افعى براى كسى كه مبتلا به جذام است ، نافع نيست ؟
و آيا كِرم سرخى كه از زير زمين به دست مى‏آيد ، براى درمان خوره سودمند نيست ؟
مادّى : چرا ، همين طور است . توجّه نداشتم كه همين موجودات نامبرده ، نقش بسيار مهمى در زندگى انسان دارند .
امام عليه السلام : اما پشه و كك و امثال اينها : يكى از حكمت‏هاى آفرينش آنها اين است كه پرندگان از آنها تغذيه كنند .
مادّى : آيا مى‏توان گفت كه تدبير خداوند در مورد بعضى از پديده‏ها ناقص است ؟
امام عليه السلام : نه‏ .
مادّى : خداوند ، مردها را ختنه‏نكرده آفريده است . آيا آفرينش قسمت‏زائد،حكمتى‏داشته ويا بى‏فايده وبرخلاف‏حكمت‏بوده است؟
امام عليه السلام : حتماً داراى مصلحت و حكمت بوده است‏ .
مادّى : پس چرا آفريده خدا را تغيير مى‏دهيد و ختنه كردن را - كه كار شماست - بهتر از آنچه خدا آفريده ، مى‏دانيد و ختنه نكردن را عيب مى‏دانيد ، در صورتى كه خدا مرد را ختنه‏نكرده آفريد،و ختنه كردن را نيك مى‏دانيد ، در صورتى كه اين عمل، كار خودتان است ؟ آيا مى‏گوييد كه اين كارِ خدا اشتباه و بر خلاف حكمت بوده است؟
امام عليه السلام : هم كار خدا (ختنه نكرده آفريدن) حكمت دارد و هم كار ما (ختنه كردن) و منافاتى ندارد كه هر دو كار ، مصلحت داشته باشد، همان‏طور كه مى‏بينيم كودك ، وقتى متولّد مى‏شود ، از راه بند ناف به مادر متّصل است و خداوند حكيم او را به اين صورت آفريده است ؛ ولى به انسان دستور داده كه آن‏را پس از تولّد قطع كند، و اگر آن قطع نشود ، هم براى مادر زيان دارد و هم براى فرزند .
و همچنين است ناخن‏هاى انسان ، كه خداوند مى‏توانست از ابتدا ناخن را طورى بيافريند كه بلند نشود .
و همچنين است آفرينش مو ، كه ممكن بود طورى باشد كه بلند نشود .
و نيز آفرينش تخم در گاوهاى نر، در صورتى كه اخته كردن آنها بهتر است .
در هيچ يك از اين كارها ، ايرادى به حكمت خداوند نمى‏توان گرفت ؛ بلكه در اين موارد ، هم كار خداوند بر اساس حكمت است و هم كار انسان‏ .