بادا وى را هند و پسرش، و ما را فاطمه و پدرش، و پسران و شوهرش. «يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ اُناسٍ بِإمامِهِمْ».^۱

[ 27 ]

[ تهمت فريفتن عوام به شيعه در مناقب‏خوانى اهل بيت(ع) ]

[ ميزان دلاورى على(ع) ]

[ دو دستگى صحابه در دوستى و دشمنى با على(ع) ]

آنگه گفته است:
رافضيان اين همه مناقب‏ها بدان خوانند تا عوام النّاس و كودكان دگر طوايف را از راه ببرند و فرانمايند كه آنچه على كرد، مقدورِ آدمى نبود و صحابه همه دشمن على بودند.
امّا جوابِ اين كلمات كه «مناقب براىِ فريفتنِ عوام و كودكانِ ديگر طوايف خوانند»، دروغى ظاهر و بهتانى عظيم است و دليل بر اين آن است كه اگر غرض اين بودى از خواندنِ مناقب، بايستى كه به قم و كاشان و آبه و بلادِ مازندران و سبزوار و ديگر بقاع كه الّا شيعه نباشند، نخواندندى، و معلوم است كه آنجا بيشتر خوانند. پس غرضِ مناقبيان و فضايليان كسب باشد از آنچه ^۲ حوالت كرده است، كه به مذهبِ أهلِ حق تقليد و تعليم باطل است و آن مذهبِ باطنيان و مجبّران است كه قول را بهره‏اى باشد در دانستنِ حق.
^۳امّا آنچه گفته است: «گويند: آنچه على كرد مقدورِ آدميان نباشد»، هر كه را از عقل و علم اندك مايه بهره‏اى باشد، اين معنى نگويد و به روا ^۴ ندارد. آنچه على كرده است،

امّا جوابِ اين واقعه در پيش گفته شد؛ شرطْ اعاده نباشد. ^۱ امّا معنىِ «وَ لا تُلْقُوا بِأيْديكُمْ إلَى التَّهْلُكَةِ» : مگر بندانسته است كه تهلكه آنجا استعمال كنند كه بى‏فرمانِ خداى و رسول كنند و اگر از قرآن قصّه موسى و هارون خوانده بودى كه دو شخص با اند^۲هزار آدمى برفتند و دعوت كردند، و موسى تنها به چهل حاجب گاه در شد^۳ كه هر جاى شيرى خفته بود و ده مرد ايستاده و تهلكه نبود. و قصّه لوط پيغامبر كه سال‏ها در زمينِ مؤتفكات ^۴چگونه دعوت مى‏كرد. و هر يك از انبيا را به اوّل حالتِ بعثت همين بوده است. پس اگر على را خداى تعالى و رسول به قومى بسيار فرستند، آن تهلكه نباشد؛ تا اين آيه‏^۵ از قرآن برخوانَد و از تفسير بداند. و در آن كه روزِ اوّل به سلاسل عمروعاص رفت، انكارى نيست و در كتبِ ما مذكور است؛^۶ امّا مخذول و نامظفّر بازگشت و به آخر اميرالمؤمنين برفت و مظفّر باز آمد. ^۷و در اين شبيخون بود كه سوره «و العاديات» نازل شد و شرح اين قصّه اينجا متعذّر باشد. امّا خواجه وقتى به خصومتِ حسين، تابعِ پسرِ سعد وقّاص باشد، و روزى به عداوتِ على، مدّاحِ عمروعاص باشد. اندى‏^۸ كه به هر وقت به حلال‏زادگى خود ظاهر مى‏كند.^۹ امّا مبارك