105
بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض

تبصره: در جايى از كتاب نقض، بهتر، كاربرد صفت عالى را پيدا كرده است.
بو بكر، روز بيعت مى‏گويد: دست از من بداريد كه با وجود على در ميان شما، بهترِ شما نيستم. (ص‏113)

2. وابسته‏هاى پسين‏

اين وابسته‏ها در كتاب نقص، عبارت‏اند از: «ى» نكره؛ نشانه‏هاى جمع؛ صفت شمارشى ترتيبى نوع دوم؛ مضافٌ اليه؛ صفت بيانى؛ جمله ربطى توضيحى.۱

الف. «ى» نكره‏

اين نشانه، پس از اسم عام مى‏آيد و اسم را ناشناس مى‏كند يا آن را در جايى، از شناس بودن، دور مى‏سازد. اين مورد در بحث معرفه و نكره و اسم جنس بررسى شد و در اين جا چند نمونه بيان مى‏شود.
بدانند مصنّفانى كه اين مجموعه برخوانند. (ص‏2)
دوستى مخلص، نسختى از آن به امير سيّد رئيس كبير جمال الدين على بن شمس الدين الحسينى - ادام اللَّه علوّه - كه رئيس شيعه است، بُرد. (ص‏3)

ب. نشانه‏هاى جمع‏

در كتاب نقض، كلمات با نشانه‏هاى: ها، ان، ات، جمع بسته شده‏اند كه اين وابسته‏ها در بحث اسم، از جهت شمار، توضيح داده شدند.

ج. صفت شمارشى نوع دوم با «-ُ م»

اين صفت‏ها اعدادى هستند كه با افزودن «-ُ م» به اعداد اصلى، ساخته مى‏شوند.
امّا جواب دوم بر اين فصل آن است كه: امام براى آن مى‏بايد، تا حقّ ضعفا را از اقويا بستاند. (ص‏334)

1.دستور زبان فارسى (۱)، وحيديان كاميار، ص‏۷۲.


بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض
104

از آنچه على كرد از ده يكى، بلكه از صديكى عمر كجا كرد؟ (ص‏173)
هزار ماه كم پنجاه ماه، در عهد خلفاى بنى اميه و مروانيان، نهاراً جهاراً ظاهراً على رؤوس الملأ بر سر منبرها امير المؤمنين را لعنت مى‏كردند و بر منبرهايى كه خطبه به نام بو بكر و عمر و عثمان مى‏كردند. (ص 263)

چهار. صفت شمارشى توزيعى‏

اين صفت، موصوف را به بخش‏هاى برابر تقسيم مى‏كند و آن، از تكرار عدد اصلى به دست مى‏آيد.۱
ختمات قرآن، هر روز پنج بار و مجلس وعظ، هر يك هفته دوبار و يكبار. (ص‏34)
از اين كتاب‏ها يكى و دو در آن سراها باشد. (ص‏17)
تبصره: در كتاب نقض، كلمه «اند» براى شمارش نامحدود و بسيار - كه معمولاً به همراه هزار مى‏آيد - و در جاهايى پس از عدد براى مقدار اندكى، به كار رفته است.
او بيست و اند بار تيغ در روى على كشيد. (ص‏371)
نباشد روا باشد كه صادق عليه السلام با شخصى كه اندهزار فاطمى را در ديوار گرفته باشد، و با امامى چون بوحنيفه روا دارد چنان معامله بى مجامله كردن، سخنى نرم گويد به وجه مصلحت. (ص‏338)

ز. صفت عالى‏

كجاست آن شقى‏ترينِ شما تا موى محاسن من به خون من رنگ كند؟ (ص‏348)
گويند: جعفر صادق را پرسيدن كه بترين قوم كدام باشند؟ (ص‏278)
مهترين فرزندان سلطان محمّد را بگرفت و به حدود شام رفت. (ص‏479)
اتّفاق است كه بيشترينِ ايشان، خود شيعى مذهب اند: كوفيان و مدنيان و مكّيان و بصريان چنان كه ابن كثير و نافع از حرمين اند. (ص‏525)
پس او را چگونه بهترين خلق گويند؟! (ص‏531)

1.دستور زبان فارسى (۲)، انورى و احمدى گيوى، ص ۱۶۵.

  • نام منبع :
    بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 374567
صفحه از 218
پرینت  ارسال به