127
بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض

سه. صفت‏هاى مشترك با قيد

هارون الرّشيد از بى وفايى، او را بر دست سِندى بن شاهك هلاك فرمود تا اينان همه صابر و مظلوم و شهيد باشند و ايشان همه متعدّى و ظالم و غاصب. (ص‏339)
اين كلمتى است بى وزن و بى اصل. (ص 118)

چهار. ضمير در نقش قيد

گاهى ضميرهاى پرسشى «كى» و «كجا» و ضمير تعجّبى «چه» در نقش قيدى به كار مى‏روند.۱
اگر مصنّف، دعوى علم تواريخ مى‏كند بايد داند كه على كه بود و چه كرد و كجا بود؟ (ص‏168)

2. تقسيم‏بندى دوم‏

قيدها را مى‏توان از جهت ساخت، به ساده، مشتق، مركّب، مشتق - مركّب، گروه قيدى و جمله تقسيم كرد. نمونه‏هايى از اين گونه تقسيم‏بندى در اين جا ذكر مى‏شود.

الف. ساده‏

جواب اين كلمات، نيكْ استماع بايد كردن كه اين مصنّف مجبّر بر خود چه گواهى داده است. (ص‏176)

ب. مشتق‏

مردمِ عامِ غافل از استماعِ آن دعاوى بى بيّنت و معانى متحيّر مى‏مانند. (ص‏2)

ج. مركّب‏

اين معنى در عهدِ عمر و على و تا اين روزگار نبوده است كه همه جهان، خداى را عبادت كردند و شرك نياوردند، پس در آخر الزّمان باشد. (ص‏270)

1.دستور زبان فارسى (۲)، انورى و احمدى گيوى، ص ۲۲۵.


بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض
126

ب. اسم‏هاى مشترك؛ ج. صفت‏هاى مشترك با قيد.
فرشيدورد، قيد را اين گونه تقسيم بندى مى‏كند: 1. بسيط؛ 2. غير بسيط. غير بسيط، خود بر دو قسم است: الف. مشتق؛ ب. مركّب.

1. تقسيم بندى اوّل‏

الف. گروه‏هاى قيدى نشانه‏دار

يك. كلمات تنويندار عربى‏

خواجه سنّى خداى تعالى مقدّراً از فرعون و بوجهل يا كفر مى‏خواهد يا ايمان. (ص‏500)
اوّلاً دروغ بر رسول نهاده است و عمر را در صلابت با بوجهل مشاركت داده است. (ص‏176)

دو. واژه‏هاى مكرّر

جواب اين كلمات نيك نيك فهم بايد كردن تا شبهتى بنماند. (ص‏354)
چنين چنين بسيار كردند تا همه را به زارى بكشتند. (ص‏82)

ب. گروه‏هاى قيدى بى‏نشانه‏

يك. قيدهاى مختص‏

اتّفاق است كه اين حق، هرگز نگاه نداشته‏اند و ضايع مانده است و هَدَر شده است. (ص‏335)
اميران بزرگ و سپهسالاران باعُدّت را بر اين قلعه الموت فرستاد و صبّاح كَل، هنوز در قيد حيات بود. (ص‏479)

دو. اسم‏هاى مشترك با قيد

دانيم كه اين كلمه، روزِ حربِ جمل گفته باشند يا در حرب صفّين. (ص‏175)
ديگرباره به حساب كورتر است و به احوال روزِ سقيفه جاهل‏تر؛ كه اگر دانستى نگفتى. (ص‏602)

  • نام منبع :
    بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 374587
صفحه از 218
پرینت  ارسال به