مقدّمه‏

محقّقان حوزه زبان و ادب فارسى، با توجّه به ديدگاه خاص خود، هركدام تعاريف گونه‏گونى از زبان ارائه داده‏اند. از جمله محمّدرضا باطنى، محقّق معاصر، آن را بدين گونه تعريف مى‏كند:
زبان، مجموعه‏اى نامحدود از جمله‏هايى است كه دستور زبان مى‏تواند بزاياند يا توليد كند. دستور (grammar) نيز به مجموعه محدود قواعدى كه مى‏تواند مجموعه نامحدودى جمله خلق كند، اطلاق مى‏شود.^۱
باطنى در جاى ديگرى مى‏نويسد:
دستور، در دو معناى متفاوت، ولى مربوط به هم به كار برده مى‏شود: يكى، به مفهوم مجموعه قواعدى است كه اهل زبان در ذهن خود فراگرفته‏اند و به كمك آنها مى‏توانند جمله‏هاى تازه‏اى در زبان خود بگويند و جمله‏هاى تازه ديگران را درك كنند؛ دوم، توصيف صورىِ اين قواعد ذهنى است كه زبان‏شناس، بر روى كاغذ براى ما به تصوير مى‏كشد. اين تفاوت و تمايز، مثل نقشه ساختمان است با خود ساختمان. به نوعى ديگر مى‏توان گفت: دستور، يعنى تصويرى كه زبان‏شناس از قواعد زبان به دست مى‏دهد و اين، توصيفى است ازتوانشِ زبانىِ گوينده، نه از كُنش يا رفتار زبانى او؛ چون كنش زبانى، تحت تأثير عوامل غيرزبانى قرار مى‏گيرد و اغلب نابه‏سامان مى‏گردد. بنا بر اين براى دست يافتن به قواعد زيربنايى زبان بايد به

12. حجّة الاسلام و المسلمين محمّدعلى مهدوى راد.

ج. گروه آماده‏سازى آثار، شامل: حروفچينى، ويرايش، نمونه‏خوانى و صفحه‏آرايى‏

1. آقاى حسين پورشريف (ويراستار)؛
2. آقاى مهدى جوهرچى (نمونه‏خوان)؛
3. آقاى محمّد كريم صالحى (حروفچين و صفحه‏آرا).

د. گروه اجرايى كنگره‏

1. حجّة الاسلام محمّدمهدى خوش‏قلب (دبير اجرايى)؛
2. آقاى اميرحسين سعيدى صابر.

ه . مشاوران علمى كنگره‏

1. آقاى هادى ربّانى؛
2. آقاى محمّدهادى خالقى.
همين‏جا بايد از نويسندگان آثار و مقالات و اساتيدى كه در مراحل مختلف ويرايش جديد كتاب نقض، تلاش و همكارى داشتند، سپاس‏گزارى كرد كه البته نام آنها بر روى آثار و نيز در شناسنامه كتاب‏ها آمده است. همچنين از همه بزرگوارانى كه در ارزيابى آثار يا دسترسى به آنها يا برقرارى ارتباطات علمى كوشش نمودند، قدردانى مى‏كنم و تلاش همكاران خود را در بخش‏هاى مختلف معاونت ادارى - مالى مؤسّسه علمى - فرهنگى دار الحديث مى‏ستايم.
مهدى مهريزى‏
دبير كميته علمى‏
جمعه 18 فروردين 1391
14 جمادى الاُولى 1433
6 آوريل 2012