155
بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض

آلت است در فعل. (ص‏502)
از بهر آن را كه مدار بعثت رُسل و انزال همه كُتُب، بر قبول توبه است. (ص‏20)

ب. حرف اضافه «از پسِ» مترادف «به دنبال» و «از پى»

آنگه گفت: (وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أمْناً)؛ و بدل كند ايشان را از پس خوف و ترس ايشان ايمنى. (ص‏270)
آن فصل كه از پس اين فصل گفته است برود مشبع به شرح، به توفيق خداى تعالى و به بركات سيّد انبيا محمّد مصطفى و سيّد اوصيا على مرتضى، ان شاء اللَّه! (ص‏347)

ج. حرف اضافه «از سرِ» مترادف «از» و «به دليل»

همه طوايف، به وقت نزول مضرّت، از سرِ ضرورت اين مايه به رخصت عقل براى دفع مضرّت بكنند. (ص‏461)
از سرِ سياست و سلطنت، او را تهديد و وعيد كردى. (ص‏337)
تا بداند كه آن تقرير، نه از سر دانش و علم و انصاف كرده است كه از مشرق و مغرب بر اين گونه است كه بيان كرده شد، و خواجه مصنّف از دو مذهب، لاف نتواند زدن. (ص‏460)

د. حرف اضافه «از طريق» مترادف «با»

حنيفيان مى‏گويند كه: رؤيتى معقول است و از طريق علم اثبات مى‏كنند چنان كه امير المؤمنين عليه السلام گفت: «لا أعبد ربّاً لم أره» و مجبّره و مشبّه مى‏گويند: ببينم خداى را بدين چشم سر، و مشابهتى از اين عظيم‏تر نباشد. (ص‏447)
امير بدر الدين قشلق ايشان را به تيمارى مى‏داشت از طريق حمايت، نه از طريق مذهب. (ص‏451)

ه . حرف اضافه «از قِبَل» مترادف «از جانب»

مانندگى ايشان به يهودان است كه هر آيت كه از تورات موسى بر ايشان خواند گفتند: موسى از قِبَل خويش مى‏گويد و اين نه كلام خداست تا بارى تعالى ايشان را به


بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض
154

م. حرف اضافه «مگر»، مترادف «جز»

علماءِ شيعت را خلافى نيست با يكديگر، مگر عوام را از قلّت علم گفتگويى باشد وگرنه، مثبتان و نافيان همه ناجى اند. (ص‏505)
اين مذهب جبر، هيچ عالمى فاضلى عابدى عفيف‏نفسى اختيار نكند مگر مشتى دروغ‏بازى لَتَنبان‏مَنبَل بى‏نماز بربطساز چنگ‏نواز زرق‏فروش. (ص‏189)

ن. حرف اضافه «نزديك»، مترادف «پيش»

آن خداى كه موصوف بودى به صفات نقص، مستحقّ حمد و ثنا بودى به نزديك عقلا يا نه؟ (ص‏10)
دروغ و نقل بى اصل را به نزديك علما جواب لازم و واجب نيست. (ص‏274)

س. حرف اضافه «براى» به معنى اختصاص و قصد

سرهنگ ساوتكين جامع جديد مى‏كرد براى اصحاب الحديث كه ايشان را در رى، مسجد آدينه نبود. (ص‏35)
اشعار او كه دلالت است بر نجات او بى نهايت است، و ما را اين قدر براى دفع اين شبهت كفايت است. (ص‏186)

معانى حروف اضافه مركّب‏

الف. حرف اضافه «از بهر» در مفهوم اختصاص و مترادف «براى» و «به خاطر»

تا او اين مذهب از بهر ايشان اختيار كرد. (ص‏25)
مصنّف آورده است كه به مردى برابر بودند با على هر يكى در آن روز به دست كمينه كس كشته شدند تا امير المؤمنين كشنده زبير را مى‏گويد: قاتل ابن صفيه فى النّار؛ از قول محمّد مختار، از بهر آن كه او نيز خارجى بود و دشمن على بود. (ص‏182)
تبصره: اين حرف اضافه، گاه به شكل «از بهر آن را كه» براى افاده معناى تعليل و تأكيد به كار رفته است.
به قدرت ايمان، كفر توان كرد، و به قدرت كفر، ايمان توان كرد از بهر آن را كه قدرت

  • نام منبع :
    بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 374596
صفحه از 218
پرینت  ارسال به