33
بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض

درِ مصلحگاه (مصلّى گاه، مصلحكان): كوى مجاهر به درِ مصلحگاه به پدرش بازخوانند كه رازى بود. (ص 250)
درِ زامهران و درِ غايش: و سپهسالاران درِ غايش، و سادات درِ زامهران و جوان‏مردان درِ مصلحگاه و... . (ص 437)
درِ كنده: ... طرفه‏تر آن است كه گمان مى‏برد... رندان درِ كنده و قدان پالانگران... . (ص‏278)
طاقِ باجكى (ناجكى): امير قجقرشان به طاقِ باجكى برآويخت. (ص 118)
طاقِ باجگر: بايد كه بدان هنگامه‏ها مى‏رود به زير طاق باجگر و صحراى درِ غايش. (ص 67)

چهار. توصيف شهرها

اين توصيفات، شامل بيان ويژگى‏هاى معمارى، تاريخى و اجتماعى و همچنين جايگاه و مأواى گروه يا فرقه خاص بودن است. البته بايد يادآور شد كه برخى از آنها، مواردى ادّعايى به شمار مى‏روند و سعى ما در اين جا ذكر آنهايى است كه تاريخى و مستندتر به نظر مى‏رسند:
توصيف شهر قم: معلوم است كه در شهر قم - كه همه شيعت‏اند - ، آثار اسلام و شعار دين و قوّت اعتقاد چون باشد از جوامع كه بُلفضل عراقى كرده است بيرون شهر، و آنچه كمال ثابت كرده است در ميانِ شهر و مقصوره‏هاى بازينت و منبرهاى باتكلّف، و منارهاى رفيع، و كراسى علما و نوبت عقودِ مجالس و كُتب‏خانه‏هاى مِل‏ء از كتبِ طوايف، و مدرسه‏هاى معروف چون: مدرسه سعد صلب و مدرسه اثير الملك، و مدرسه شهيد سعيد عزّ الدين مرتضى - قدس اللَّه روحه - ، و مدرسه سيّد امام زين الدين امير شرف‏شاه - كه قاضى و حاكم است - ، و آن سراى ستّى فاطمه بنت موسى بن جعفر عليهم السلام به اوقاف و مدرّس و فقها و ائمّه و زينتِ تمام و قبولِ اعظم، و مدرسه ظهير عبد العزيز، و مدرسه استاد ابو الحسن كميج، و مدرسه شمس الدين مرتضى با عُدّت و آلت و درس، و مدرسه مرتضى كبير شرف الدين بازينت و آلت و حرمت و


بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض
32

جاروب بندان كه زيادتر از دويست دانشمند در وى درس اصول دين و اصول الفقه و علمِ شريعت خواندند كه علّامه روزگار خويش بودند، نه در عهد دولت سلطان سعيد محمّد رحمه اللَّه عليه كردند؟ و هنوز معمور و مسكون و در آن جا درس علم مى‏رود و هر روز ختمِ قرآن و منزلِ مصلحان و فقهاست و كُتب‏خانه دارد و به همه انواع مزيّن است. (ص 37)
مدرسه سيّد زاهد بُلفتوح (رى): مدرسه‏اى به دروازه آهنين كه منسوب باشد به سيّد زاهد بُلفتوح هم در عهدِ دولت سلطان ملكشاهى كرده‏اند؟! (ص 35)
مدرسه كوى فيروز (رى): مدرسه كوى فيروز، نه در عهد اين سلطان (ملكشاه) كردند؟! (ص 35)
مدرسه شيخ حيدر مكّى (رى): مدرسه شيخ حيدر مكّى به در مصلحگاه، نه هم در عهدِ سلطان محمّد رحمه اللَّه عليه كردند؟ (ص 37)
مدارس جامع (رى): در همه شهرهاى اسلام، جامع دو سه باشد، مثلاً شهر اعظم در عالم، يكى رى است و در او جامعى بِروده هست از آن اشعرى‏مذهبان، و مسجد طغرل است از آنِ حنيفيان محض بى خيانت، و مساجد عتيق سه گانه كه ديالم شيعه كرده‏اند گويند: يكى از آنِ حنيفيانى (حنفيانى) است كه مذهب نجّار مى‏گويند... (ص 551 - 552)
مدرسه شيخ عبد الجليل رازى (صاحب نقض): مرا در شهور سنه خمسين و خمسمائه به روز آدينه به مدرسه بزرگ خود نوبت مجلس بود. (ص 137 - 138)
مدارس جامع: در همه شهرهاى شيعت اين نماز برقرار و قاعده هست و مى‏كنند با خطبه و شرايط چنان كه در دو جامع به قم، و به دو جامع به آوه، و يك جامع به قاشان، و مسجد جامع به ورامين، و در همه بلاد شام و... . (ص 395)

سه. ذكر مكان‏هايى خاص‏

خوابه و نرمين و سروهه: رؤسا و مصلحان ورامين، و شبخيزان نرمين و سروهه و معتقدان خوابه، و ملوك اصپهبدانِ سارى و... . (ص 437)
كندان: چون از كندان و سيستان و اسفيدان و جاجرم باشند... . (ص 124)

  • نام منبع :
    بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 374818
صفحه از 218
پرینت  ارسال به