35
بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض

اينك نمونه‏هايى از كتاب نقض را مى‏آوريم:
- در هيچ شهرى كه رافضيان غلبه دارند... چون قم و كاشان و آبه و ورامين و سارى و ارم كه قرينه الموت است و خير العمل، آشكارا گويند... . (ص 194)
- هر طايفه‏اى و مذهبى، هم غالب باشند و هم مغلوب... اين مخصوص نباشد به مذهبى و طريقى، آن عامّ است در همه طوايف باشد تا اگر شيعيان به ساوه و مژدقان زبون باشند همه مجبّران و ناصبيان در بلاد مازندران زبون باشند. (ص 194 - 198)
- اكثر بلادِ جيلان و جبال ديلمان و بعضى از بلاد مغرب [را] هم زيديان دارند و خطبه و سكّه به نام ائمّه خود كنند... از بلاد خوراسان از نيسابور تا اوژكند و سمرقند و حدودِ بلاد تركستان و غزنين و ماوراء النهر، همه حنيفى باشند يك رنگ و به توحيد و عدل خداى و به عصمتِ انبياء گويند و به منزلتِ اهل البيت، مُقرّ و به فضلِ صحابه، معترف و مُقرّ و جزا بر عمل گويند، و به خوارزم معتزليانِ عدلى‏مذهب باشند و به فقه، اقتدا به امام بوحنيفه كنند و در اصول، مذهبِ اهل البيت دارند مگر در دو مسئله امامت و وعيد كه خلاف كنند و در بلاد عراق حنيفى باشند غلبه آن جا دارند. آنگه بلادِ آذربيجان تا به درِ روم و همدان و به اصفهان و ساوه و قزوين و مانند آن، همه شافعى‏مذهب باشند بهرى مشبّهى، بهرى اشعرى، بهرى كُلّابى، بهرى حنبلى. آنگه در حدود لرستان و ديار خوزستان و كَرَه و گرپايگان و هروگرد و نهاوند و آن حدود، اغلب مشبّهه و مجسّمه باشند، ... آنگه در ولايت حلب و حَرّان و كوفه و كَرخ و بغداد و مشاهد ائمّه و مشهدِ رضا و قم و قاشان و آوه و سبزوار و گُرگان و استراباد و دهستان و جربادقان و همه بلاد مازندران و بعضى ديار طبرستان و رى و نواحى بسيار از وى، و بعضى از قزوين و نواحى آن، و بعضى از خرقان، همه شيعىِ اصولى و امامتى باشند... . (ص 458 - 459)

شش. ذكر مشاغل و مشاغل منتسب به برخى شهرها

كفشگران در غايش، دبّاغان آوه، و... كياكان سارى و ارم. (ص 436)
جولاهگان ورامين و... خربندگان سبزوار و سرهنگان آبه... . (ص 593)


بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض
34

قبول... و اخبار كه در فضيلت قم و اهل قم از رسول و ائمّه روايت شده است، بى نهايت است. (ص 196 - 198)
توصيف شهر كاشان: و كاشان بحمداللَّه و منّه، منوّر و مشهور بوده است هميشه و بحمداللَّه هست به زينت اسلام و نورِ شريعت و قواعدِ آن از مساجد جامع و مساجد ديگر با آلت و عُدّت و مدارسِ بزرگ، چون مدرسه صفويه و مَجديه و شرفيه و عزيزيه، با زينت و آلت و عُدّت و اوقاف و مدرّس چون سيّد امام ضياء الدين ابو الرضا فضل اللَّه بن على الحسنى، عديم النّظير در بلاد عالم... و در وى مُصلحان بى مرو حاجيان بى عدد، و عمارتِ مشهدِ امام زاده على بن محمّد الباقر به باركرز است كه مجد الدين فرموده است. (ص 198 - 199)
توصيف شهر آبه: امّا شهر آبه، اگرچه شهرى است به صورتْ كوچك، بحمداللَّه و منّه، بقعه بزرگوار است از شعارِ مسلمانى و آثار شريعتِ مصطفوى و سنّتِ علوى در جامع معمور كبير و صغير با جمعه و جماعات و ترتيب عيدين و غدير و قدر عاشورا و برات و ختماتِ قرآن متواتر، و مدرسه عزّ الملكى و عرب‏شاهى، معمور به آلت و عُدّت، مدرّسان چون سيّد ابو عبد اللَّه و سيّد ابو الفتح الحسينى عالمان باوَرَع، مجالس علم و وعظ متواتر، مشاهد امام‏زادگان عبد اللَّه موسى و فضل و سليمان اولاد موسى كاظم منوّر و مشتهر... . (ص 199)
توصيف ورامين: اگرچه دهى است به منزلت از شهرها بازنماند از آثار شريعت و انوار اسلام... از بركات رضى الدين ابو سعد - اسعده اللَّه فى الدّارين - و پسران او بنيادِ مسجد جامع و خطبه و نماز و مدرسه رضويه و فتحيه با اوقافِ متعمّد و مدرّسان عالم متديّن... . (ص 200)

پنج. ذكر شهرها و مذاهب رايج و غالب در آنها

بى‏شك مى‏دانيم كه آگاهى از اين كه در هر شهرى، چه مذهب و يا فرقه‏اى برترى دارد، براى پژوهشگر، لازم و مفيد است. با نگاهى به نقشه رى قديم و تقسيم‏بندى آن شهر، ملاحظه مى‏شود كه به سه بخش: شيعه‏نشين، حنفيان و سنّى‏نشين، تقسيم شده بود.

  • نام منبع :
    بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 374604
صفحه از 218
پرینت  ارسال به