49
بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض

فصل دوم : جمله‏


بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض
48

آخر براى ردّ و نقض در كتاب بعض مثالب النواصب [فى نقض «بعض فضائح الروافض»] خود آورده است و اگر كسى اين قسمت‏هاى منقول را - كه همه جا مصرّح و معلوم است - جدا كند، يك كتاب مستقل پارسى با سقطهاى جزيى به دست خواهد آمد. مؤلّف بعد از ذكر مقدّمه‏اى در سبب تأليف كتاب خود، به بيان تاريخى از كيفيت پيدايش مذهب تشيّع پرداخته و آن گاه به ذكر دلايلى در ردّ بعضى از اصول مذهب تشيّع مبادرت كرده و بسيارى از خوى‏هاى شيعه را كه در آن روزگار داشته‏اند، آورده و معايب آن را به نظر خود شرح داده. سپس به ذكر فضايح شيعه [البتّه به نظر خود ]پرداخته و شصت و هفت فضيحت براى آنان برشمرده و كتاب خود را به ذكر شصت و هفتمين فضيحتْ ختم كرده است. شيوه انشاى نويسنده، خوب و نثر متوسط او پخته و خالى از عيب است.۱
نكته ديگر كه بجز تأكيد صفا و جدا ذكر كردن نام دو كتاب به عنوان دو مدخل، در تاريخ ادبيات ايران، ما را به تقويت اين مطلب سوق مى‏دهد، مطلبى است كه عبد الجليل قزوينى در مورد عذر ذكر عين مطالب بعض فضائح الروافض آورده است:
مى‏گويم بار خدايا! مرا عفو كن از اين كلمات كفر و زندقه و بدعت و ضلالت كه به ضرورت در اين فصل به قلم آوردم كه خواندن و نوشتن و ديدن آن همه، نقصانِ دل و جان و ايمان است؛ امّا چون ضرورت است بر سبيل حكايت مى‏رود و العهدة على من ابتدا به.۲
در عين حال، اختلاف سبكى بين دو متن، ما را برآن داشت كه نظر ذبيح اللَّه صفا مبنى بر جدا بودن دو متن و نثر را بپذيريم؛ امّا اين مبحث، از سلسله مباحثى است كه به كارى مجزّا و خاصّ خود نيازمند است كه آن در اين مجال نمى‏گنجد.

1.تاريخ ادبيات در ايران، صفا، ج‏۲، ص ۹۸۴ - ۹۸۵.

2.نقض، ص ۶۷.

  • نام منبع :
    بررسي توصيفي ساختار دستوريِ کتاب نقض
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 374554
صفحه از 218
پرینت  ارسال به