2. حذف شناسه از فعل به قرينه لفظى‏

در اين معنى، كتبِ مطوّل و مختصر كرده‏اند و دلالات عقلى و سمعى انگيخته‏[اند ]. (ص 520)

3. حذف فعل معين به قرينه لفظى‏

حذف فعل معين ماضى نقلى به قرينه ماقبل‏

بدين غايت جسارتى و نهايت خسارتى، قلم در ميدان هَذَيان افكنده، مُثبتانِ توحيد را و مُقرّان نبوّت را و امامت را و متابعانِ شريعت را به تهمتِ كذب، منسوب كرده. (ص‏5)
آن كلمه كه در حقّ زيدِ على بن الحسين عليهم السلام گفته‏[است‏]، در ميانه اين مجموعه، فصلى گفته‏ايم و تكرار و تطويل ملال افزايد. (ص 14)

حذف فعل معين ماضى التزامى به قرينه ماقبل‏

معلوم شد كه ايشان در اختيار اسامى، تَبَع وضع و فال بوده باشند، نه تَبَع اعتقاد [بوده باشند]. (ص 517)

حذف فعل معين ماضى بعيد به قرينه ماقبل‏

اين خبر علماى سنّت با سلطان سنجر نگفته بودند و خيانت كرده تا او بر شرف بوطاهر وزير قمى، و بر معين الدين ابو نصر كاشى اعتماد كرده بود. (ص 261)

4. حذف فعل معين به قرينه معنوى‏

پدرش وليد مُغيره بود؛ مخزومى كافر بود كه مكّه به مصطفى عليه السلام چون حلقه ميم كرده بود و منكر بعث و رسالت بود و بر قرآن فسوس داشته [بود ]و بر صحابه استهزاء كرده [بود]، اگرچه مصنّف او را در اين كتاب، ريحان قريش خوانده است. (ص 290)
آن كه به طبيب يهودى بايست نمود، به شافعىِ مُقرى نموده‏[است‏]. (ص 254)

دو. حذف نهاد

حذف نهاد به قرينه لفظى‏

چون از خون يحياى زكرياى بى‏گناه عالَم مِل‏ء مى‏شود[خداوند] توقف مى‏كند؟ (ص 322)

و يهود و مجوس و نصارى و منكران توحيد و عدل و نبوّت از براهمه و سوفسطائيه. (ص 456)

سه. نهاد، بعد از قيد

بعد از آن قزوينيان مى‏گفتند: خوار باشد به بغداد و اصفهان و رى و همدان تقرير مذهب اعتزال و رفض كردن. (ص 451)
گر با حسين چنان معامله به آخر رافضيان كردند، با عثمان چنين معامله به اوّل ناصبيان كردند. (ص 362 - 363)

ب. جايگاه مفعول‏

يك. مفعول، پس از نهاد

بارى تعالى ايشان را به نكال‏هاى مختلف عقوبت كرد. (ص‏447)
همه شيوخ معتزله، على را بر بوبكر و عمر تفضيل نهند در علم و سبقت. (ص 254)

دو. مفعول، پس از فعل‏

شيعت منكر نباشند آن را و موضع نزاع نيست. (ص 261)
و مجبّره و مشبّه مى‏گويند ببينم خداى را بدين چشم سر. (ص 447)

ج. حذف اجزا و عناصر جمله‏

ما در اين جا به حذف اركان اصلى جمله توجّه كرده‏ايم، نه اركان فرعى‏اى چون: حروف و متمّم اختيار و ... .

يك. حذف فعل‏

1. حذف فعل ربطى‏

كُتُب‏خانه‏هاى ايشان مملو باشد از كتب اصولى و فروعى كه تعديد و تحصير آن، متعذّر باشد... و كتب صغار و مسائل خرده كه آن را حدّى نيست، همه به شرح و بسط تمام، همه منقول و مسند از ائمّه طاهرين به اسناد معتمدان و ناقلان ثقه از علما و فقها، و هريك از اين كُتب را هزاران نسخه در اطراف عالم. (ص 38 - 39)