ائمّه عراقين و خوراسانات در محافل و مجامع خلفا و سلاطين بزرگ، به مناظره و محاوره به درست كردند. (ص133)
اسم از جهت ساخت
بين دستورنويسان، اسم از جهت ساخت نيز مانند مقولههاى ديگر، به چند دسته تقسيم مىشود؛ برخىهمچون وحيديان كاميار، اسم را از اين جنبه، به چهار دسته۱ و برخى همچون فرشيدورد، به دو دسته و اين دو دسته را نيز به بخشهاى ديگر تقسيم مىكنند۲و برخى نيز همچون احمدى گيوى و انورى، براى آن، دو ساخت در نظر گرفتهاند.۳
در اين جا، اسم را از جهت ساخت، به چهار دسته: ساده، مشتق، مركّب، مشتق - مركّب، تقسيم مىكنيم و نمونههايى را مىآوريم.
1. اسم ساده
اسم ساده، آن است كه فقط از يك تكواژ، ساخته شده است.
اسمهاى ساده در كتاب نقض، فراوان هستند و براى جلوگيرى از اطاله كلام، فقط چند نمونه، بيان مىشود.
پسر نوح و زن لوطِ مرسل، كافر بودند. (ص178)
شكر آن خداى را كه على مرتضى از بيم تيغ كسى، ايمان نياورد. (ص515)
عجوزهاى روستايى را دختركى بناليد. او را گفتند: تو را آب دختر به طبيب شهر بايد نمود. (ص254)
2. اسم مشتق
اسم مشتق، آن است كه در ساختمان آن، يك تكواژ آزاد و دست كم يك «وند» وجود دارد.۴
1.دستور زبان فارسى (۱)، وحيديان كاميار، ص ۹۳.
2.دستور مفصّل امروز، فرشيدورد، ص ۱۹۳.
3.دستور زبان فارسى (۲)، انورى و احمدى گيوى، ص ۹۳.
4.دستور زبان فارسى (۱)، وحيديان كاميار، ص ۹۳.
