به حساب خود برسيد، پيش از آنكه به حسابتان برسند و كردار خود را بسنجيد، پيش از آنكه آن را بسنجند. ۱
3. نظم و انضباط در سيره نبوى و ابعاد آن
نظم و انضباط در سيره پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله جايگاهى ويژه دارد. زمانى كه پيامبر وارد خانه مىشد، اوقات خود را تقسيم مىكرد و هر بخش آن را براى انجام دادن برنامهاى خاص در نظر مىگرفت؛ همانطور كه در خبر مشهور فريقين آمده است. امام حسين علیه السلام از پدر بزرگوارش اميرمومنان حضرت على علیه السلام درباره برنامه و وضعيّت پيامبر اعظم صلی الله علیه و آله در داخل خانه پرسيد. اميرالمؤمنين علیه السلام چنين پاسخ داد :
رسول خدا صلی الله علیه و آله چون به خانه مىرفت، اوقات خويش را سه قسمت مىكرد : بخشى را براى خدا و بخشى را براى خانواده خود و بخشى را به خود اختصاص مىداد؛ سپس بخشى را كه به خود اختصاص داده بود، ميان خود و مردم تقسيم مىكرد و بخشى از آن را به مردم اختصاص مىداد و عامّ و خاصّ را مىپذيرفت و چيزى از آنان دريغ نمىداشت. ۲
3ـ1) نظم و انضباط در حيات فردى پيامبر صلی الله علیه و آله
گزارش سيرهنويسان در احوال پيامبر و برخوردهاى آن حضرت حاكى از اين است كه حضرتش، در همه امور، منضبط و جدّى بود و مديريتى مبتنى بر انضباط و جديّت داشت. رسول خدا صلی الله علیه و آله چنان در همه امور جدّى بود كه به هيچ وجه، اهل اتلاف وقت و پرگويى نبود و هر كارى را كه او را به مقصد نمىرساند، ترك مىكرد؛ چنانكه در روايت امام حسن و امام حسين علیهما السلام از هندبن ابىهاله و اميرالمؤمنين علیه السلام درباره آن حضرت آمده است:
كان رسولالله صلی الله علیه و آله... لا يتكلّم في غير حاجة: رسول خدا صلی الله علیه و آله جز به هنگام نياز سخن نمى گفت.
1.نراقى، ج ۳، ص ۹۱
2.صدوق، معانى الاخبار، ص ۸۱