تبلور سنّت نبوى در سيرت ولايى يا آراى صحابى؟ - صفحه 40

1ـ1) نصب و معرّفى قرآن و پيامبر صلی الله علیه و آله

در قرآن نامى از مبلّغان رسمى سنّت به ميان نيامده، ليكن برخى معانى و مبانى وارد شده است كه بهتر از تصريح به نام، راه را براى حق‌جويان مشخّص كرده است. يكى از اين موارد، آيه 61 سوره آل عمران است. پيامبر صلی الله علیه و آله در صحنه حساس مباهله، نزديك‌ترين افراد به خود و نماد مرد و زن مسلمان را در برابر نصاراى نجران به صحنه آوردند. در آن رويداد، نشان دادند كه حسنين علیهما السلام فرزندان رسول صلی الله علیه و آله، فاطمه سرآمد بانوان مسلمان و على علیه السلام نفس و جان پيامبر صلی الله علیه و آله مى‌باشند؛ ايشان سروران اصحاب و شركاى دعوت پيامبر صلی الله علیه و آله هستند. ۱.
مورد ديگر، ماجراى تبليغ سوره برائت و اعلان بيزارى خدا و رسول صلی الله علیه و آله از مشركان در همايش عمومى حج در سال نهم هجرت است. در آن صحنه، تغيير مأموريّت ابلاغ از ابوبكر به على علیه السلام و دستور آسمانى مبنى بر عدم كفايت غير اهل‌بيت علیهم السلام در چنين امورى، بر شايستگى انحصارى اهل‌بيت علیهم السلام براى تبليغ شريعت پيامبر صلی الله علیه و آله دلالت دارند. ۲.
جريان مواخات پيامبر صلی الله علیه و آله و على علیه السلام و اينكه پيامبر، از ميان اصحاب، تنها على علیه السلام را وارث خود خواندند، گواه ديگرى بر نصب و معرفى على ـ سرور اهل‌بيت علیهم السلام ـ براى تبيين شريعت است. ۳

1ـ2) علم و صلاحيت علمى

علم و عالم در قرآن جايگاهى رفيع دارند. ۴ و هدايت و ولايت تنها در پرتو علم ميسّر است. على علیه السلام قبل از بعثت توسط پيامبر صلی الله علیه و آله به طور خاص مورد تعليم و تربيت واقع شد ۵. آن جناب، تمامى صحنه‌هاى نزول جبرئيل و وحى را يا حاضر بود و يا توسّط رسول صلی الله علیه و آله در جريان قرار گرفت و به اين صورت صلاحيّت يافت تا هادى، عالم به كتاب و از اهل ذكر

1.رك: زمخشرى، ج ۱، ص ۳۷۰

2.رك: نسايى، السنن، ج ۵، ص ۱۲۸؛ طوسى، التبيان، ج ۵، ص ۱۶۹؛ عسكرى، معالم المدرستين، ج ۱، ص ۵۰۹ به بعد

3.ابن حبان، الثقات، ج ۱، ص ۱۴۲

4.زمر ۳۳، فاطر ۳۵، طه ۱۱۴

5.نهج‌البلاغه، ج ۲، ص ۵۷

صفحه از 67