اصحاب ما مى‌گويند: عصمت لطفى است كه مكلّف را مانع مى‌شود از انجام دادن اختيارى افعال زشت و اين لطف، غير از آن امور چهارگانه است.
منظور ابن‌ابى‌الحديد از لطفى كه در امور چهارگانه معرّفى شده است، تعريفى است كه حكما و فلاسفه دارند و آن امور در مواقف بيان شده است:
و عند الحكماء ملكة تمنع عن الفجور و تحصل بالعلم بمثالب المعاصي و مناقب الطّاعات و تأكّد بتتابع الوحي بالأوامر و النّواهي و لا اعتراض على ما يصدر عنهم من الصّغائر و ترک الأولى.^۱۲
عصمت در نزد حكما ملكه‌اى است كه: 1) از فجور مانع مى‌شود، 2) به دانستن بدى گناهان و خوبى طاعات حاصل مى‌شود، 3) اين معلومات موكّد به وحى الهى است، 4) بر صغائر و ترك اولى مواخذه نشوند.
از نظر متكلّمان و محدّثان شيعه، عصمت پيامبران امرى است كه با اختيار و اراده خودشان، به عنايت و موهبت الهى تحقّق پيدا مى‌كند، به‌طورى كه ايشان را از هرگونه سهو، نسيان، لغزش، خطا، گناه، آلودگى و زشتى در تمام مراحل زندگى حفظ مى‌كند.
علّامه حلّى در نهج‌الحق و كشف‌الصّدق مى‌گويد :
ذهبت الإماميّة كافّة إلى أنّ الأنبياء معصومون عن الصّغائر و الكبائر و منزّهون عن المعاصى، قبل النّبوة و بعدها على سبيل العمد و النّسيان و عن كلّ رذيلة و منقصة و ما يدلّ على الحسنة و الضّعة.^۳۴