بن‏ مايه‏ هاى قرآنى عبد الجليل رازى در «نقض» - صفحه 45

تطبيق عالم در آيه نُه سوره زمر،۱ مؤمن در آيه هجده سوره سجده‏۲ و بحر عذب در آيه دوازده سوره فاطر۳ بر امام على عليه السلام ۴ از نمونه‏هاى ديگر است. رازى بارها بهتان زدن مؤلّف بعض فضائح الروافض عليه شيعه را با حكم كلّى آيات (وَيلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبينَ)۵ ، (وَيلٌ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيم)۶ و(وَقِفُوهُمْ إنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ)۷ تطبيق داده است.۸

سه. حجّيت ظواهر قرآن

در تفسير، كنار گذاشتن معناى حقيقى و ظاهرى آيه و حمل آن معنايى غير معقول و نامتناسب، بدون دليل موجّه، اقدامى باطل است هر چند در مقام جدل باشيم:
گر مقدّراً شيعت را با كسى خصومت باشد، تفسير آيت قرآن به وجهى نكنند كه در اجراى لفظ و بيان معنى مخطى باشند.۹
از اين رو تا زمانى كه دليلى بر رد يا عدم اراده معناى ظاهرى متن موجود نباشد، معناى ظاهرى همچنان معتبر خواهد بود. لذا تفسير كلمه «والدى» در آيه (وَصَّينَا الْانسَانَ بِوَالِدَيهِ .... أَنِ اشْكُرْ لىِ وَ لِوَالِدَيكَ...)،۱۰ به حضرت محمّد صلى اللَّه عليه و آله على عليه السلام با تأثيرپذيرى از روايت «أنا و على أبوا هذه الاُمّة»۱۱ خلاف ظاهر است و «مذهب شيعت آن است كه غرض از آيت مادر و پدر نسبى اند». ۱۲ همچنين تفسير و تأويل گمراهگران در آيه (وَ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ رَبَّنَا أَرِنَا الَّذَينِ أَضَلَّانَا مِنَ الْجِنِّ وَ الْانسِ)۱۳ به

1.(أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ ءَانَاءَ الَّيْلِ سَاجِدًا وَ قَائمًا يَحْذَرُ الاَْخِرَةَ وَ يَرْجُواْ رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِى الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُواْ الْأَلْبَاب).

2.(أَفَمَن كاَنَ مُؤْمِنًا كَمَن كاَنَ فَاسِقًا لَّا يَسْتَوُنَ).

3.(وَ مَا يَسْتَوِى الْبَحْرَانِ هذا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَائغٌ شَرَابُهُ وَ هذا مِلْحٌ أُجَاجٌ).

4.نقض، ص‏۱۶۵.

5.سوره مرسلات، آيه ۱۵، ۱۹، ۲۴، ۲۸، ۳۴، ۳۷، ۴۰، ۴۵، ۴۷ و ۴۹؛ سوره مطففين، آيه ۱۰.

6.سوره جاثيه، آيه ۷.

7.سوره صافّات، آيه ۲۴.

8.ر.ك: نقض، ص ۱۱۳، ۲۳۵ و ۱۸۵.

9.همان، ص ۲۶۲ - ۲۶۳.

10.سوره لقمان، آيه ۱۴.

11.نقض، ص‏۲۶۶.

12.همان جا.

13.سوره فصّلت، آيه ۲۹.

صفحه از 98