بن‏ مايه‏ هاى قرآنى عبد الجليل رازى در «نقض» - صفحه 72

منطبق دانسته است:
حديث زنده شدن حسين و شهداى كربلا به دنيا، مذهب محقّقان شيعه اين است كه هم در آن حال كه كشته شدند، زنده شدند به دلالت قرآن كه (وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا فى سَبيلِ اللَّهِ أمْواتاً بَلْ أحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ * فَرِحينَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ يَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ ألاّ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ)۱ .۲
روشن است كه مفهوم آيه، قاعده‏اى كلّى است كه قابليت انطباق بر مصاديق مشابه در هماره تاريخ را دارد و اختصاص به مورد نزول ندارد.

ب. نقد و ابطال تأويلاتِ منسوب به شيعه‏

مقصود از تأويلاتِ ادّعايى، تأويلاتى است كه صاحب بعض فضائح الروافض آنها را به شيعه نسبت داده است بدون اين كه به منبعى معتبر از شيعه ارجاع داده باشد يا از قول بزرگان اماميه، صحّتشان را گزارش كرده باشد. رازى، فارغ از صحّتِ انتساب اين تأويلات به اماميه، به نقد محتوايىِ آنها پرداخته و كاستى‏هاى هر يك را نماينده است.
در ادامه، برخى از اين نمونه‏ها را گزارش و رويكرد انتقادى وى را در بررسى تأويلاتِ ادّعايى، تبيين مى‏كنيم.

يك. تين و زيتون؛ محمّد صلى اللَّه عليه و آله و على عليه السلام‏

ادّعا شده است شيعه به ترتيب، تأويل تين و زيتون در آيه (وَ التِّينِ وَ الزَّيتُونِ)۳ را محمّد صلى اللَّه عليه و آله و على عليه السلام مى‏داند. رازى در نقد اين ادّعا، نخست به بيگانگى مدّعى از تفسير اشاره كرده و در بخش بعدى، به بررسى معناشناسى اين دو كلمه از نگاه مفسّرانى پرداخته است كه ديدگاهى مخالف اين ادّعا دارند. برخى از مفسّران، بر اين باورند كه مقصود از تين و زيتون، همين انجير و زيتونى است كه مردمان مى‏خورند و برخى

1.سوره آل عمران، آيه ۱۶۹ - ۱۷۰.

2.نقض، ص‏۲۸۶.

3.سوره تين، آيه ۱.

صفحه از 98