خطاها و لغزشها و بدىهاست. خداى عزّوجلّ او را به اين ويژگىها مخصوص گردانيده تا حجّت او بر بندگانش و شاهد او بر خلقش باشد (و اين، فضل پروردگار است كه به هر كه بخواهد، عطا مىفرمايد. خداوند، داراى فضل و عظمت است). پس آيا مردم بر انتخاب چنين كسى، قادرند تا او را برگزينند؟
مشاهده مىشود كه در اين قسمت از روايت نيز شرح صدر، حكمت، علم، عصمت، حجّيت و شاهد بودن بر خلق، از جمله ويژگىهاى امام دانسته شده است؛ امّا همچنان از شرايط امامتْ سخنى به ميان نيامده است. همين طور در هيچ يك از روايات اهل بيت عليهم السلام اساساً شرايط امامت، مطرح نشده است؛ زيرا چنان كه گفتيم، بحث از شرايط امامت، هنگامى مطرح مىشود كه انتخاب امام بر عهده مردم باشد. تنها در اين صورت است كه ارائه ملاكى براى تصحيح گزينش مردم، ضرورت دارد؛ امّا چنانچه امامت، مقامى الهى باشد و امام از سوى خداوند منصوب شود، خداوند، خود بهتر مىداند كه اين مقام را براى چه كسى جعل كند. به همين جهت، در لسان روايات، به جاى بحث از شرايط امامت، مسائلى همچون ويژگىها و صفات امام الهى و نشانهها و راه شناخت امامِ برگزيده خداوند، مطرح شده است و اگر متكلّمان شيعه نيز از برخى ويژگىهاى لازم براى امام به عنوان شرايط امامت تعبير مىكنند، اين تعبير، قطعاً همراه با تسامح است.
ب. ويژگىهاى امام از نظر متكلّمان شيعه
ويژگىهاى امام از نظر شيخ مفيد، عبارتاند از: 1. عصمت؛ 2. عالم بودن به تمام علوم دين؛ 3. داراى فضل كامل و افضل بودن از همه مردم؛ 4. منصوص بودن (در صورتى كه معجزه نداشته باشد)؛ 5. هاشمى بودن و پس از امام حسن عليه السلام از نسل امام حسين عليه السلام بودن.۱ ويژگى پنجم، از ويژگىهاى امام به شمار نمىرود؛ بلكه از نشانههاى امامان الهى پس از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله است.
