مفهوم امامت و ويژگى‏هاى امامان عليهم السلام از نظر عبد الجليل رازى‏ - صفحه 245

فَأَبْطَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ إِمَامَةَ كُلِّ ظَالِمٍ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ صَارَتْ فِى الصَّفْوَة.۱
اين آيه، امامت هر ستمكارى را تا قيامتْ باطل كرده است و امامت، تنها دربرگزيدگان قرار يافته است.

مسلّم است كه بزرگ‏ترين و بارزترين مصداق ظلم، شرك به خداست. همچنين ارتكاب گناه نيز از مصاديق ظلم شمرده مى‏شود. به همين جهت، عبد الجليل رازى با بهره‏گيرى از اين آموزه قرآنى مى‏گويد:
شبهتى نيست كه خمر در عهد جمله انبيا، حرام بوده است و هرگز روا نباشد كه حلال باشد كه مزيل عقل و نقصان كننده شرع است... و اتّفاق فضلا و عقلاست كه خمر خورده، چون زاهد نباشد و بت‏پرست، چون مؤمن نباشد، وگر...خوردند و بت را سجده كردند، لاجرم امامت را نشايند كه هركس كه خمر خورده باشد يا بت سجده كرده باشد، وقتى كه از اينها توبه كند، نبوّت و امامت را نشايد؛ امّا مؤمن مخلص، تائب باشد. پس امام بعد از مصطفى، على باشد، نه بو بكر و نه عمر و نه عثمان و ... از اين وجوه كه بيان كرده شد.۲

د. لزوم علم‏

به يقين مى‏توان گفت كه يكى از مهم‏ترين وظايف و بلكه شأن اصلى و اساسى پيامبران و حجّت‏هاى الهى، هدايت، تعليم و تزكيه بندگان خداست. روشن است كه اوّلين شرط هدايت و تعليم مردم، داشتن علم است. كسى كه بر جايگاه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله مى‏نشيند و مى‏خواهد كارهاى او را تداوم بخشد و دين الهى را زنده نگه دارد و آن را از تحريف و تبديلْ حفظ كند، قطعاً بايد به تمام دين، علم و احاطه كامل داشته باشد. بدون علم و آگاهى از دين پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نمى‏توان به جاى او نشست و از دين او پاسدارى كرد و دين الهى را تداوم بخشيد. مسلماً هيچ عاقلى كارهاى خود را به كسى نمى‏سپارد كه دانش كافى نداشته باشد. بنا بر اين، بسيار روشن است كه امام الهى، لزوماً بايد از

1.الكافى، ج ۱، ص ۱۹۹.

2.نقض، ص‏۴۴۶.

صفحه از 264