4. داشتن جلسات ويژه مناظره علمى
مؤلّف بعض فضائح الروافض، سپس با ادّعايى تازه، شيعيان را از جلسات مناظره علمى مطرود، داشته است. ۱ سدههاى دوم تا ششم هجرى در تاريخ اسلام، پُر از جلسات مناظره علمى بوده و فرقهها با گرايشهاى گوناگون در آن شركت مىكرده و همين موضوع، خود يكى از عمده عوامل شكوفايى فرهنگ و تمدّن اسلامى بوده است. مطرود بودن يك گروه خاص، حكايت از ناپذيرفته بودن انديشه آن گروه در جمع گروههاى ديگرِ شكل گرفته در جهان اسلامْ تلقّى مىشده است. عبد الجليل قزوينى در پاسخ به اين ادّعا به اين واقعيت تمدّنى اشاره دارد كه وجود مذهب و انديشههاى گوناگون در جهان اسلام، امرى پذيرفته شده است ۲ و بالطبع، شيعه هم جزء مذاهب است كه مىتواند مجالس مناظره برگزار كند و در مجالس ديگران هم شركت نمايد.
5. ساخت و ساز نهادهاى علمى شيعه در عهد سلجوقيان
مؤلّف بعض فضائح الروافض در ادّعاى ديگر خود اعلام كرده كه در روزگار سلجوقيان، ساخت نهادهاى علمى به شيعيان داده نشد. ۳گويا مؤلّف مىخواهد با بيان اين ادّعا، تحقير و بىارزش بودن جامعه شيعيان را در دولت سلجوقيان سنّى مذهبْ نشان دهد و علّت اين ممانعت را مثلاً بىمبنايىِ مكتب شيعه به طور پنهان نتيجه بگيرد؛ امّا عبد الجليل قزوينى، زيركانه با ارائه نمونههايى از موارد ساخت و ساز نهادهاى علمى از سوى سلاطين سنّى مذهب سلجوقى، ادّعاى مؤلّف را باطل كرده است. عبد الجليل، ضمن اشاره كلّى به وجود مدارس و موقوفات آنها در برخى شهرهاى ايران و شام و
1.... در مجالس مناظرات شيعه را تمكين نكردندى (همان، ص ۳۳).
2.... دور نباشد كه مذاهب شيعه بخشيده شده است و مجالس هر يك پيداست و هر طايفه به جاى خود گويند اگر حنفى را محفلى باشد كه شافعى مذهبى را آن جا تمكين نكنند يا در محفل شافعيان حنفى را گوش ندارند، نقصان مذهب و اعتقاد نكند (همان، ص۳۳).
3.... به روزگار سلطان ملكشاه و سلطان محمّد - قدّس اللَّه روحهما - نگذاشتند كه اينان مدرسه و خانقاه سازند (همان، ص ۳۴).
