از ترس تركان حنفى ، اعتراف به دوستى على عليه السلام كردهاند . نصّ كلام او چنين است :
[خوارج] على را دشمن دارند و از بيم تركان حنفى گويند كه : على را دوست داريم .۱
5 . شافعيّه
پيروان مكتب فقهى ابو عبد اللَّه محمّد بن ادريس بن عبّاس بن عثمان بن الشافع هاشمى قرشى (م 204 ق) را شافعيّه گويند .
او در شهر غزّه در فلسطين زاده شد و در بيست سالگى به مقام فتوا رسيد . او ابتدا از پيروان مالك و از اهل حديث بود ؛ ولى بعد براى خود طريقهاى توأم با روش استدلال برگزيد . اين مكتب در زمان عثمانيان ، در ممالك اسلامى، به شكل گستردهاى رواج يافت و از آغاز قرن دهم هجرى به بعد ، ديگر مذاهب را تحت الشعاع خود قرار داد .۲
مرحوم عبد الجليل در جايى از كتاب نقض ، اين مكتب را جزء مكاتب سه گانه اصلى معرّفى مىكند و فرقههاى مجبّره ، اشاعره ، مشبّهه ، كلّابيّه ، جهميّه ، مجسّمه ، حنابله و مالكيّه را برخاسته از مكتب شافعى عنوان مىداند .۳
امّا بديهى است كه مصنّف در اضافه نمودن مالكيّه به فرقههاى زيرمجموعه شافعى ، به نوعى دچار سهو شده است ؛ چرا كه شافعى، خود از شاگردان مكتب مالك بوده و مالك، تقريباً نيم قرن قبل از شافعى از دنيا رفته است ، مگر آن كه بگوييم بسيارى از مالكىها ، بعداً پيرو مكتب شافعى شدهاند و يا اين كه مراد از مالكيّه در اين عبارت ، پيروان مالك ياد شده نيست .
مصنّف در جاى ديگر ، مناطقى همچون آذربايجان تا بدرِ روم و همدان و اصفهان
1.همان ، ص ۵۵۰ .
2.ر . ك : دائرة المعارف الإسلاميّة ، ج ۱۳ ؛ فلسفة التشريع فى الإسلام ، ص ۴۱ - ۴۴ .
3.ر.ك: نقض ، ص ۴۵۷ - ۴۵۸ .
