ياد كردهاى فرقه‏ شناختى عبد الجليل قزوينى در كتاب «نقض» - صفحه 113

استخفاف‏ها شد ، بنا بر اين ، اين مسئله ، به هيچ وجه ، موجبِ سلب حقّانيّت و يا بطلان مذهبى نمى‏شود . ۱
از اين گفته ، معلوم مى‏گردد كه اين فرقه ، حداقّل در دوره ديالمه ، شكل گرفته بود .
محدّث اُرموى در تعليقات نقض ، ضبط اين واژه را با عنوان «لاسكيان» اولى دانسته ، هر چند كه در برخى از نسخه‏ها «لاسكنان» نيز آمده است . او دليل آن را استعمال اين كلمه در برخى منابع قديمى ، به عنوان يك فرقه شكل يافته ، دانسته است . از جمله آن جا كه ثعالبى در تتمّة اليتيمة ، شعرى را از ابو بكر احمد بن على صبغى آورده كه او در آن ، از فرقه لاسكيّه چنين تبرّى جسته است : «أم الذى يزعم أنّى لاسكى ...» . ۲
همچنين او در ادامه گفته است كه اديب معروف ، قاضى ابو بكر لاسكى نيز از اين فرقه بوده است كه ثعالبى مى‏گويد : او از اهالى رى بوده است . و يا ابو الحسن محمّد بن حسين بن طلحه ، رئيس لاسكى بوده و اشعارى از او نقل گرديده است .۳
از مجموع آنچه كه گفته شد، چنين استفاده مى‏شود كه :
اوّلاً اين فرقه ، در دوره سياست ديالمه ، موجود بوده است .
ثانياً محل سكونت بيشتر پيروان اين فرقه ، در حوالى رى بوده است .
ثالثاً از تبرّى احمد بن على صبغى ، چنين حاصل مى‏شود كه اين فرقه ، فرقه‏اى گم‏راه و باطل و مذموم بوده است .
رابعاً از اين كه مصنّف در جواب نوسنّى ، در مقام ذكر شاهد مثال ، اين فرقه را هم‏رديف با مجبّره و مشبّهه ذكر كرده ، چنين بر مى‏آيد كه گويا ، به نوعى ميان اين چند فرقه ، سنخيّت وجود داشته است .

1.ر.ك: نقض، ص‏۴۱.

2.بيت مذكور در يتيمة الدهر ثعالبى (ج ۵ ، ص ۲۰۷) آمده است .

3.تعليقات نقض ، ج ۱ ، ص ۱۷۵ (تعليقه ۳۲) .

صفحه از 120