ياد كردهاى فرقه‏ شناختى عبد الجليل قزوينى در كتاب «نقض» - صفحه 114

5 . مباقليّه‏

مباقليّه ، به پيروان ابو بكر باقلانى گفته مى‏شود. او از طرفداران سرسخت اشاعره بوده است . مرحوم عبد الجليل در جايى از كتاب نقض گفته است :
[مباقليّه‏] در جبر و قدر و عداوت على ، مذهب بو بكر باقلانى دارند .۱

6 . متولّدان‏

مرحوم عبد الجليل ، در جايى از كتاب خود ، لعنت همه شيعيان را نثار اين طايفه كرده است .۲
در منابع مربوط به فرقه‏شناسى ، هيچ اطّلاعى از اين طايفه به دست نياورديم ؛ امّا با توجّه به اين كه مصنّف ، نام اين فرقه را در كنار ملاحده و تعليميان ذكر كرده و هر دو طايفه ، قبل از اين ، مورد پردازش قرار گرفتند ، چنين احتمال داده مى‏شود كه شايد در اصل نسخه مؤلّف ، به جاى متولّدان ، واژه «متقلّدان» بوده كه در واقع ، هم‏واژه تعليميان و عطف توضيح براى ملاحده و اسماعيليان به حساب مى‏آيد و اشاره به تقليدى بودن معرفت در نزد آنها دارد .

نتايج كلّى بحث‏

1 . هر چند كه مصنّفِ كتاب نقض ، در مواردى از يادكردهاى خود در خصوص فرقه‏هاى اسلامى ، مطالبى سودمند ارائه داده است ، با اين حال، نتيجه تفحّص صورت گرفته نشان مى‏دهد كه به طور كلّى ، مرحوم عبد الجليل ، در نوشتن اين كتاب ، از انسجام فكرى و علمى لازم ، برخوردار نبوده است و به همان خاطر ، اشتباهات و تناقض‏هاى آشكارى در كتاب او ديده مى‏شود و برخى از اطّلاعات ارائه شده در آن ، درست به نظر نمى‏رسند .
2 . برخى از فرقه‏هايى كه مصنّف در كتاب نقض از آنها نام برده ، در هيچ يك از

1.نقض ، ص ۵۵ .

2.ر.ك: همان ، ص ۹۶ .

صفحه از 120