باشد ، در آن دهان ، زبان باشد .^۱

6 . نزاريّه (نزاريان)

نزاريّه از فرقه‏هاى زيرمجموعه اسماعيليّه به حساب مى‏آيد كه در «الموت» به پيشوايى حسن صبّاح ، دولت اسماعيليّه نزارى را تشكيل دادند . سپس آنها به شام كوچ كردند .^۲
مصنّف در جايى از كتاب خود ، اين فرقه را از طايفه ملحدان دانسته و آنها را لعنت مى‏كند^۳ و در جاى ديگر ، ضمن لعنت شديدترى كه نثار آنها كرده ، به سمعى و تقليدى بودن معرفتْ در نزد آنها اشاره رفته و چنين مى‏گويد :
لعنت هفت آسمان و زمين بر همه نزاريان و صبّاحيان و باطنيان باد ؛ تا چرا وجوب معرفت را حوالت به سمع و پيغمبر و معلّم صادق كردند .^۴

7 . اشعريّه‏

اشعريّه، به پيروان مكتب كلامى ابو الحسن علىّ بن اسماعيل اشعرى (م 324 ق) از نوادگان ابوموسى اشعرىِ صحابى گفته مى‏شود . ابو بكر باقلانى ، ابن فورك ، اسفراينى ، جوينى ، ابو اسحاق شيرازى ، ابو حامد غزالى ، فخر رازى ، قاضى ايجى ، ميرشريف جرجانى و تفتازانى، از جمله طرفداران اين مكتب بودند كه از برخى از آنها در كتاب نقض نيز ياد شده است .
از ويژگى‏هاى ممتاز اين فرقه ، عقيده خاصّ آنها در خصوص مسئله جبر و تفويض است . آنها برخلاف جهميّه كه جبرىِ مطلق هستند و اصلاً اختيارى براى انسان قائل نيستند ، نظريه ميانه‏ترى دارند و آن اين كه خداوند را خالق فعل انسان به وقت اراده فعل، و انسان را كسب كننده آن مخلوق مى‏دانند و به عبارتى ديگر ، آنها