صادق عليه السلام بعد از اسماعيل است كه منزلتى در نزد پدر نداشت و ادّعاى امامت كرد .
او بعد از پدرش بيش از هفتاد روز عمر نكرد و مردم او را با حلال و حرام آزمودند و چون علمى در او نيافتند ، او را رها كردند .^۱
مرحوم عبد الجليل قزوينى در كتاب نقض ، اين فرقه را جزء فرقه‏هاى محدَث معرفى كرده‏^۲ و آن را از جمله فرقه‏هاى زير مجموعه مكتب تشيّع عنوان نموده است .^۳

18 . قدريّه (معتزله)

قدريّه يا معتزله، فرقه‏اى بودند كه در زمان بنى اميّه (65 - 86 ق) ظهور كردند و به نفى اراده الهى و تفويض همه امور به اراده و اختيار بشر ، اعتقاد داشتند . آنها اصول پنج‏گانه‏اى را براى خود برگزيده بودند كه عبارت اند از : توحيد (به اين معنا كه خداوند نه جسم است و نه عرض ؛ بلكه او خالق همه اعراض و جواهر است) ، عدل (خداوند ، شرّ و فساد را دوست ندارد و آنها را خلق نمى‏كند) ، وعد و وعيد ، منزلة بين المنزلتين ، امر و نهى .
شاخه‏هايى همچون : واصليّه ، هذيليّه ، نظاميّه ، خابطيّه ، بشريّه ، معمريّه ، مرداريّه ، ثماميّه ، هشاميّه ، جاحظيّه ، خيّاطيّه ، جبائيّه و بهشميّه ، همگى از معتزله محسوب مى‏شوند .^۴
مرحوم عبد الجليل ، در جاهاى مختلفى از كتاب خود ، از اين فرقه ، ياد نموده و در جايى از آن ، در بيان پراكندگى جغرافيايى و محلّ سكونت اين فرقه در زمان خود ، از «خوارزم» نام برده است .^۵
او در جايى ديگر ، ضمن اشاره به محدَث بودن اين مذهب ، پايه‏گذارى آن را به