بسيارى تربيت شده و چراغ تشيّع را همچنان پُر فروغ نگه داشتهاند؛ چه اين كه تنها در مدرسه خواجه عبد الجبّار مفيد، چهارصد مرد فقيه و متكلّم، درس شريعت، و در مدرسه رشيد رازى، بيش از دويست دانشمند، درس اصول دين و اصول الفقه و علم شريعت آموختند. ۱
با شمارش مدارس و محافل علمى هريك از شهرها، مواردى كه با نام از آنها ياد شده، مجموعاً 32 مورد است. اين عدد، صرف نظر از مواردى است كه صاحب نقض جهت اختصار يا ندانستن نام دقيق آنها به ذكر عبارت «مدارس معمور» يا «مدارس نيكو» و... بسنده كرده است.
رى: ده مدرسه و دو خانقاه، ۲ «و چند مدرسه معمور». ۳
قم: هشت مدرسه و يك مدرس متعلّق به بارگاه حضرت فاطمه معصومه - عليهاالسلام - . ۴
كاشان: پنج مدرسه. ۵
آوه: دو مدرسه. ۶
ورامين: دو مدرسه. ۷
قزوين: يك مدرسه. ۸
سبزوار: عبد الجليل بدون ذكر نام مدارس مىگويد: «سبزوار ... آراسته به مدارس نيكو و مساجد نورانى و علما خلف از سلف...». ۹
1.ر.ك: همان، ص۳۴ - ۳۵ و ۱۹۵.
2.ظاهراً طالبان علم براى درس و بحث و يا اقامت از آنها بهره مىجستند.
3.ر.ك: نقض، ص ۲۰۲ و ۱۳۷.
4.ر.ك: همان، ص ۱۹۵.
5.ر.ك: همان، ص ۱۹۸ و ۲۲۱.
6.ر.ك: همان، ص ۱۹۹.
7.ر.ك: همان، ص ۲۰۰.
8.ر.ك: همان، ص ۳۷.
9.همان، ص ۲۰۲.
