صورت كه در توبيت آمده ناميده‏اند. نيز سلوكيان، رى را «اورپا» )Europa(يا «اورپوس» و «اورپُس» )Europus(، )Europos( و اشكانيان «ارشكيه» )Arsakia(گفته‏اند.^۱
در عهد ساسانيان، به گفته ارباب مسالك و تواريخ، آن را «رى» و «رى اردشير» و «رام اردشير» يا «رى‏شهر» و نيز «رام فيروز» مى‏ناميده‏اند.^۲ از مشهورترين نام‏هاى دوران اسلامى اين شهر «رى» و «محمّديّه» است.^۳
در مورد پيدايش رى، ديدگاه‏هاى مختلفى عرضه شده است. حمد اللَّه مستوفى در بناى نخستين اين شهر مى‏نويسد:
شهر رى را شيث بن آدم پيغمبر عليه السلام ساخت. هوشنگ پيشدادى [از شاهان اساطيرى باستان ]به عمارت آن افزود و شهرى بزرگ شد. بعد از خرابى، منوچهر بن ايرج بن فريدون، تجديد عمارتش كرد.^۴
ايزيدور خاراكسى يونانى در باره وى مى‏گويد:
رى از تمامى شهرهاى ماد، بزرگ‏تر بود.^۵
در يكى از نوشته‏هاى پارسى ميانه - كه به زبان و خط پهلوى است - ، نام رى به عنوان يكى از شهرستان‏هاى كوست آتور پاتكان آمده است.^۶
ابن خردادبه در سده سوم هجرى مى‏نويسد:
و دانشمندان گويند: بهترين زمين‏هاى آفريده شده، رى است كه در آن‏جا (خيابان‏هاى) سُرُّ و سَرْبان نيكو است. ^۷
ابن رسته در كتابش الاعلاق النفيسه - كه در سال 290 ق تأليف شده - ، در گزارش اوصاف رى، آن را شهرى بزرگ دانسته است. ^۸