گرفت و در مناصب و مقامات عالى سياسى، نفوذ يافتند.۱
همچنين بنا بر نوشته وى، بخشى از جمعيت رى از جمله كن، ونك و فرحزاد را زيدىها تشكيل مىدادند۲ و اسماعيليه هم پيروانى داشته است.۳
در برابر تشيّع، فرقههايى از اهل سنّت نيز در رى سكونت داشتند. بنا بر نوشته ياقوت در نواحى اطراف رى، جز شيعيان نمىزيستند و اندكى داراى مذهب حنفى بوده و شافعى در ميان آنها وجود نداشت و اهل شهر، نصفش شيعه و بقيه، شافعى و حنفى بودند كه كمترشان شافعى، و بيشترشان حنفى بودند.۴ ديدگاه كجورى نيز مشابه گزارش ياقوت است. ۵
بخشى از حنفىها و شافعىها نسبت به مراسم عزادارى امام حسين عليه السلام با شيعيان همگرايى داشتند. عبد الجليل رازى، از برخى مشايخ حنفى و شافعى نام مىبرد و به توصيف عزادارى پُرشور آنان مىپردازد؛۶ امّا در همه ادوار، اين فضاى آرام بر رى حاكم نبوده است و تغيير و تحوّلات سياسى و خصومتهاى فرقهاى، موجب درگيرى و كشتارهايى گرديده است. از جمله در همان سده ششم به سال 582ق، جنگ خونين ميان شيعه و سنّى در رى درگرفت. ۷
در شهر رى، آرا و فِرَق و نحلههاى مذهبى و كلامى متعدّدى وجود داشته است. مرحوم كريمان مىنويسد:
حدود ده فرقه اسلامى و دو فرقه غير اسلامى در شهر رى مقيم بودند.۸
بخش مهمّى از هويت اين فرقهها با استناد به كتاب نقض است. عبد الجليل رازى، اسامى فرقههاى كلامى و فقهىاى كه بيشتر آنها در رى حضور داشتهاند، اين چنين ياد
1.همان، ص ۱۱۹ - ۱۲۰.
2.همان، ص ۴۵۸.
3.رى باستان، ج ۲، ص ۵۸.
4.معجم البلدان، ج ۳، ص ۱۱۷.
5.ر.ك: جنّة النعيم، محمّدباقر كجورى، ص ۳۹۲.
6.نقض، ص ۳۷۲ - ۳۷۳.
7.الكامل، ج ۷، ص ۳۱۹.
8.ر.ك: رى باستان، ج ۲، ص ۵۹ و بخش مذهب در رى.
