جغرافياى رى و قزوين در كتاب نقض - صفحه 268

بازار طولانى‏اى بوده است كه قسمت علياى آن را سر روده يا رأس الروده، و ميانه آن را قطب روده يا وسط روده و پايين آن را اسفل روده مى‏گفته‏اند.۱ قسمتى از شمال و جنوب روده، شيعه مذهب بوده‏اند و مركز روده يا قطب روده، سنّى‏نشين بوده است.۲ در نقض آمده است:
پندارى نديده و نشنيده است كه مناقب‏خوانان در قطب روده ... همان خوانند كه به در زاد مهران... .۳
رويان: ياقوت، رويان را يكى از محلاّت رى نوشته است؛ ۴ امّا در نمايه كتاب نقض، اين نام نيامده است.
زادمهران: محلّه مهران، از اماكن مشهور و معروف رى باستان و از مراكز شيعيان آن شهر بوده است.۵ در نقض، شش مورد از اين مكان نام برده است. از جمله نوشته است:
لشكر آل مرتضى دانى كه باشند؟ شيرمردان فليسان ... سادات در زامهران... .۶
زعفران‏جاى: شيعيان در اين مكان، عزادارى مى‏كردند. عبد الجليل رازى با اشاره به عزادارى باشكوه شهاب مشّاط سنّى مذهب اشاره كرده و نوشته است:
زيادت از آن بود كه به زعفران‏جاى كنند شيعت... .۷
قوامى رازى در مرثيه‏اى گفته است:
آرَد به زعفران جا هر سال گريه‏هاآن زعفران كه خاصيتش خنده آوَرَد.۸
ساربانان: اين محلّه از اماكن آباد سنّى‏نشين رى بوده و بازار ساربانانى در آن‏جا قرار داشته و نهر جيلانى يا گيلانى و قنات شاهى، آن‏جا را مشروب مى‏كرده و به وسط شارستان مى‏رفته‏اند.۹ياقوت آن را با واژه «سَربان» به عنوان محلّه‏اى در رى آورده و

1.نقض، ص ۴۳۷.

2.رى باستان، ج ۱، ص ۲۲۰.

3.همان، ج ۲، ص ۸۸.

4.نقض، ص ۷۴.

5.برگزيده مشترك ياقوت حموى، ص ۱۰۲.

6.رى باستان، ج ۱، ص ۳۰۳.

7.همان، ص ۳۷۳.

8.ديوان قوامى رازى، ص ۱۶.

9.رى باستان، ج ۱، ص ۱۹۸.

صفحه از 290