رى باستان در باره جغرافياى تاريخىِ رى، نيازمند تأمّل و تحقيق است.
بخشى از اين توابع، در حال حاضر به صورت استانها و شهرستانهاى مستقل در آمدهاند و برخى ديگر، در قلمرو ديگر مناطق قرار گرفتهاند و بعضى نيز هماكنون نيز در تابعيت سياسى ناحيه رى شامل استانهاى تهران و كرج قرار دارند.
اَعلام جغرافياى تاريخى مؤلّف نقض در باره جغرافياى تاريخىِ توابع رى در گذشته، محدود و كم است. از سويى اين مقدار محدود، خود مشتمل بر سه ويژگى ياد شده در بالاست. يعنى برخى از آنها مناطقى هستند كه فقط در برههاى از زمان، تابع رى بودهاند نه هميشه و هويّت بعضى به روشنى معلوم نيست. در اين جا تلاش گرديد به موارد روشن يا مكانهايى كه هم اكنون در محدوده استانهاى تهران و كرج قرار دارند، اشارهاى كوتاه شود:
ايون: همان «اوين» در شمال تهران است كه يك بار نامش در نقض آمده است.۱
كن: كن، يكى از بخشهاى شهرستان تهران و در شمال غرب آن واقع شده است. از اين ناحيه نيز يك بار در نقض نام برده شده است.۲
برزاد: كه فرزاد نيز خوانده شده است، همان «فرحزاد» در شمال تهران است. ياقوت، فرزاد را از روستاهاى رى ذكر كرده است.۳ عبد الجليل نيز يك بار از آن نامبرده است. ۴
دوريست: ياقوت نوشته است:
يكى از روستاهاى رى است. عبد اللَّه بن جعفر كه كمى پس از سال ششصد هجرى درگذشت، يكى از فقهاى شيعه اماميه به آنجا منسوب است.۵
مؤلّف نقض نيز يك بار از اين مكان و برخى دانشمندان آن نام برده است.۶ كريمان، دوريست را منطبق بر «طرشت» دانسته است.۷
1.نقض، ص ۴۲۱.
2.همان جا.
3.معجم البلدان، ج ۴، ص ۲۴۹.
4.نقض، ص ۴۲۱.
5.معجم البلدان، ج ۲، ص ۴۸۴.
6.نقض، ص ۱۴۵.
7.طبرسى و مجمع البيان، ج ۱، ص ۱۳۶.