به قرعه، و وزير او دهخداى اعرابى و خاندان او با رفعت و تمكين... همه شيعى و معتقد. ۱
بنابر شواهد تاريخى، در عصر جعفريان شيعى و پس از آنان، اكثريت ناحيه قزوين، سنّىمذهب بودند و تا چندين سده، اين وضعيت تداوم داشت تا سرانجام همه مردم اين سامان به تشيّع گرويدند. عبد الجليل قزوينى رازى، ضمن برشمردن مناطق شيعه و سنّى، نوشته است:
بعضى از قزوين و نواحى آن... همه شيعىِ اصولى و امامتى باشند. ۲
همچنين وى نوشته است:
اهل قزوين، سنّى و شيعه به تقرّب به زيارت ابو عبد اللَّه الحسين بن الرضا عليه السلام شوند.۳
نيز برخورد هجوآلود مؤلّف نقض با مردم قزوين، بيانگر اكثريت مذهبى سنّى قزوين در آن عصر است. وى در دو مورد، قزوينيان را با اوصاف گبريان۴ و گبركان۵ ياد كرده است و در يك مورد نيز در شمار مناطق سنّىنشين نام برده است.۶
حمد اللَّه مستوفى، مورّخ و جغرافىدان نيمه نخست سده هشتم نزديك به يك و نيم قرن پس از عصر عبد الجليل رازى، در باره جغرافياى مذهبى شهر قزوين نوشته است:
مردم نواحى قزوين، اهل زهرا و بعضى دشتبى و ابهر رود شيعى باشند و مردم ناحيت بشاريات و سفح حنفى و ديگر نواحى شافعى مذهباند. ده اك قاقزان و دستجرد سفح در خفيه، مزدكى باشند. و تمام مذاهب، در مذهب خود به غايت صلب باشند.۷
عصر جعفريان شيعى، يكى از دورانهاى عظمت قزوين به شمار مىرود. در اين دوران، استان قزوين و استان زنجان و بخشى از استانهاى گيلان و آذربايجان شرقى
