8. بازارهاى رى
رى، داراى بازارهاى وسيع و آباد بوده است و در بسيارى از متون كهن جغرافياى تاريخى، به آن اشاره شده است. از جمله، استخرى از بازارهاى رى اين چنين ياد كرده است:
و بازارها و محلّههاى معروف در رى هست چون: روده و بليسان، دهك نو، نصرآباد، ساربانان، باب الجبل، در هشام. و روده از همه، آبادانتر است و كاروانسراها و بازارها و بازرگانىهاى بسيار آنجا باشد.۱
مرحوم كريمان با استناد به مقدسى نيشابورى، استخرى، ابن حوقل، ياقوت، ابن اسفنديار و ابن فقيه، به شرح بازارهاى رى پرداخته است كه در اين جا به نام آنها بسنده مىگردد: باب الجبل، باب السين، باب هشام، بليسان، چهار سوق يا چهار بازار رى، دهك نو، روده، ساربانان، نرمه يا رسته نرمه و نصرآباد.۲
9. دروازههاى رى
شهر رى از زمانهاى بسيار دور، از سويى مركز تجارت و معبر بازرگانان و قافلهها و بازار تبادل كالاهاى مختلف بوده و از سوى ديگر، به سبب آبادى و شهرت و اعتبار و عظمت، مطمح نظر جهانداران و كشورگشايان مختلف قرار داشته است. بدين سبب، در چهار جهت آن دروازههاى آبادى داشت كه به وسيله دژهاى معتبرى كه در نزديكى آنها پى افكنده بودند، حمايت مىشد و در عهد اسلامى نيز كه شهر جديد احداث گرديد، دروازههاى آهنين بر آن تعبيه كرده بودند. ۳
اهميت دروازههاى رى به اندازهاى است كه شرح تفصيلى آنها در ادوار تاريخى پيش از اسلام و پس از آن، نيازمند نوشتارى درازدامن است. لذا در اين جا به ذكر اسامى آنها و شرحى مختصر بسنده مىشود:
دروازه آهنين، دروازه باطان، دروازه بليسان، دروازه جاروب بندان، باب الحرب،
1.مسالك و ممالك، استخرى، ص ۱۷۰.
2.رى باستان، ج ۱، ص ۲۱۴ - ۲۲۷.
3.همان، ج ۱، ص ۲۳۶.
