خاندان بابويه در كتاب «نقض» - صفحه 294

تعدادى از افراد - كه البته از علماى شيعه‏اند - دانسته است. نام بزرگانى از قرن اوّل تا پنجم را بيان مى‏كند كه نام كسانى چون: شيخ مفيد، سيّد مرتضى و شيخ طوسى نيز در اين جمع است. دو تن از اين جمع نامبرده، به تعبير نويسنده، «ابو جعفر البابويى و ابو عبد اللَّه از آل بابويه المجوسى»، از خاندان دانشىِ آل بابويه هستند. ۱
در جايى ديگر از كتاب هم، متنى از نويسنده سنّى نقل مى‏شود: «و در رى، هر كه را دعوى دانشمندى از اينها كردى، چون حسكا بابويه و بوطالب بابويه و...». ۲
هنگامى كه نويسنده سنّى، سخن از توبه كردن طلحه و زبير و عايشه به ميان مى‏آوَرَد، عبد الجليل، ابتدا صورت ادّعا را تبيين مى‏كند و مى‏گويد:
چگونه معلوم خواجه شد كه چون غبار مصاف بنشست، هر دو را كشته يافتند و چون پيغمبرى بعد از آن كه واقعه افتاد، به خواجه نيامد و.... و اگر جايز باشد كه به روا دارند كه طلحه و زبير به حالت نزع از عداوت و خصومت على توبه كردند و نجات يافتند، پس به كَرَم و تفضّل بر اين اصل جايز بايد داشتن كه... (مولّف در اين جاى متن، نام‏هاى عالمان شيعه را برمى‏شمارد. ...) و مانند ايشان همه در حال نزع از عداوت بو بكر و عمر توبه كرده باشند و نجات يافته و رافضى نباشند. ۳
مؤلّف در ضمن نامه‏اى، از علمايى چون: شيخ بوجعفر بابويه، شيخ حسكا بابويه و شيخ ابو طالب بابويه نيز نام مى‏بَرَد. ۴

الف. ابو الحسن على بن الحسين بن موسى بن بابويه قمى‏

ابو الحسن على بن الحسين بن موسى بن بابويه قمى (م 329ق) معروف به «ابن بابويه» و «صدوق اوّل»، از بزرگان خاندان بابويه و از دانشمندان بنام عصر خود بود. نجاشى، وى را «شيخ القمّيين» در زمان خود و متقدّم آنها و فقيه و مورد اعتماد ايشان معرفى كرده

1.همان، ص‏۲۳.

2.همان، ص‏۱۴۲.

3.همان، ص ۴۴۳.

4.همان، ص‏۴۴۴.

صفحه از 314