شبهات القا شده بر شيعه و همچنين اثبات ولايت امير المؤمنين على عليه السلام در سده هفتم نگاشته شده است. ۱ احمد بن طاووس در سراسر اين كتاب، با ادلّه عقلى و نقلى فراوان، شبهات و القائات جاحظ را در كتاب الرسالة العثمانيه ۲پاسخ داده است. نمونه ديگر، رساله فارسى فضائل الأئمّة و اهل بيت اثر شيخ ابو الفتوح رازى (زنده در سال 552ق) است. بنا بر آنچه كه در ابتداى رساله آمده است، «چون شيخ ابو الفتوح رازى به قصد حج به اصفهان رسيد، شنيد كه جمعى نابكار، سبّ شاه دلدل سوار يعنى حيدر كرّار مىكردند. رفع اين قضيه را فرضتر از حج دانسته ...» ۳ و گويا همين رساله را به نيّت پاسخگويى به ياوهسران عامّه در اصفهانْ تأليف كرده است.
- وجود روايات مناقبى در منابع عامّه
نويسندگان شيعى اين دوره، جملگى بر اين باورند كه روايات ولايت و مناقب امام على عليه السلام و برخى از اهل بيت عليهم السلام در منابع عامّه به وفور وجود دارد و اين گونه روايات، ساخته انديشه شيعى نيستند. عبد الجليل قزوينى رازى مىنويسد:
و اخبار در امامت و ولايت و فرض طاعت و قربت و قرابت و سخاوت و فضل و اخوّت و مناقب امير المؤمنين، بيش از آن است كه سنّى و حنفى و شيعى روايت كردهاند كه بگفت صد هزار خارجى و ناصبى و مبتدع پنهان و باطل نشود بايد كه تا جانش برآيد به كتبخانه ساوه و همدان و قزوين و اصفهان شود كه رافضى نباشند و از راويان سنّى معتمد بشنود تا بداند كه نه ساخته بو جعفر بابويه و [نه] انداخته بو جعفر طوسى است كه صدهزار لعنت بر دشمنان سه مرتضى، و دو بو جعفر، و دو مفيد باد اخبار است به اسناد مذكور در كتب أئمّه مسطور، نه خرافات و نه ترّهات است، همه أئمّه
1.گفتنى است كه احمد بن طاووس، كتاب ديگرى نيز با عنوان الروح دارد كه پاسخ به ابن ابى الحديد معتزلى است.
2.رساله عثمانيه، نوشته جاحظ عمرو بن بحر (م ۲۵۵ق)، در سال ۱۳۷۴ ق، در مصر به چاپ رسيده است.
3.تاريخ تشيّع در ايران، ج ۲، ص ۵۴۶ (به نقل از فهرست نسخههاى خطّى كتابخانههاى رشت و همدان، ص ۱۵۴۹).
