مىشمارد و مىگويد: «پس اين لقب چو از آدم بگذرى همه انبيا را بشايد و همه اوليا را محتمل باشد»؛ ۱ امّا به نظر مىرسد كه در اين جا ناقض، اشتباه كرده است. مقصود مدّعى از تعبير رافضيان يا شيعيان، پيروان على عليه السلام و معتقدان به خلافت بلافصل اوست. حال آن كه تعبير شيعه در قرآن كريم، به معناى لغوى و مرادف «پيرو و ياور و مقتدى» است. لذا يكى شمردن اين دو و اين گونه پاسخ دادن به مدّعى، با منطق برهانى سازگار نيست.
سه. عبد الجليل رازى در نوشته خود، اشارهوار به ستيز با فلاسفه مىپردازد و در برابر تهمت همسويى شيعيان با فلاسفه، ادعا مىكند كه: «كتب ايشان در تقويت توحيد و تربيت اسلام و ردّ بر فلاسفه و زنادقه و دهريان معروف و مشهور است». ۲ چنين ادّعاى گزافى و اين گونه زنادقه را در كنار فلاسفه نهادن، بيشتر با منطق آن مدّعى سازگار است، نه كسى كه از قوّت عقل و نظر سخن مىگويد. بويژه آن كه وى خود سخت متأثّر از واژگان، ادبيات و ساختار فلسفىاست و حتّى تعبير فلسفى «قديم تعالى» را در مقام نام بردن از خداوند به كار مىگيرد. ۳
چهار. در طول اين جدلنامه، گاه شاهد اشارات و داستانهايى هستيم كه از نگاه امروزين، زننده قلمداد مىشود، مانند داستان آن عجوزه ۴ كه به پيشبرد بحث چندان كمكى نمىكند. مگر آن كه عرف آن روزگار را سازگار با اين گونه داستانها بدانيم.
پنج. گاه نيز شاهد اشارات طنزآميزى در اين كتاب هستيم، مانند تعريض عبد الجليل به مدّعى در تعبير «قمى رافضى» و تأكيد بر اين كه با بودن «قمى» نيازى به تأكيد بر رافضى بودن او نيست. ۵
شش. وى اشاره مىكند كه حضرت موسى عليه السلام هنگامى كه به مدين مىرفت، «با
