مناظره و وحدت در كتاب «نقض» - صفحه 437

وحدت امّت اسلامى است كه نه تنها به عنوان يك دستور دينى مطرح است، بلكه يك ضرورت عينى است و اصولاً همبستگى به عنوان يك «اصل» جهت محقّق نمودن اهداف سياسى و اجتماعى و ... در فضاى جامعه جهانى و امّت اسلامى، لازم و ضرورى است. ۱
اين دو اصل، يعنى برپايى كرسى‏هاى بحث و مناظره از يك سو و توجّه بزرگان دين به مسئله وحدت اسلامى، مسائلى است كه در طى تاريخ اسلام به صورت چشمگير، قابل مشاهده است.
بعد از رحلت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله، امير مؤمنان على عليه السلام، از اوّلين كسانى است كه دلسوزانه در جهت حفظ وحدت مسلمانان تلاش مى‏كند و البته با ايجاد فضاى گفتگو، سعى در نمودارسازى حق و حقيقت دارد. ۲ بعد از ايشان نيز ديگر امامان معصوم عليهم السلام توجّه ويژه خود را بر اين دو اصل، مبذول داشته‏اند. بعد از ايشان نيز كم نبودند علماى مسلمان كه در جهت احيا و حفظ اين اصول تلاش كرده‏اند؛ چه در ميان علماى تشيّع و چه از ميان علماى اهل سنّت. ۳ البته چه بسيار جاى تأسّف است كه با اين حجم گسترده از فعاليت‏هايى كه در اين زمينه صورت گرفته، امروزه هنوز يكى از مسائل اسفناك در جامعه مسلمانان، اختلاف بين فِرَق مختلف است و از جمله عواملى كه همچنان نقش به سزايى در اختلاف ميان آنها دارد، بى‏اطلاعى مسلمانان از آموزه‏هاى مذهبى يكديگر و ناآگاهى آنان نسبت به تعاليم و احكام فقهى و فرعى مذاهب اسلامى است كه متأسّفانه، نقش عمده‏اى را در ايجاد تعصّبات جاهلانه دارد و هنوز يكى از بهترين راه‏كارهاى موجود براى حل اين مشكل اساسى، آن است كه بر اساس اصول اسلام و ضمن احترام به ديدگاه‏هاى يكديگر و ارزيابى خوش‏بينانه، زمينه را

1.سرگذشت تقريب، ص ۱۳.

2.ر.ك: الوحدة الإسلامية فى الأحاديث المشتركة بين السنّة و الشيعة.

3.ر.ك: طلايه داران تقريب.

صفحه از 456