شاهدى مىآورند. ۱ مناظره به وضع تعيّنى، مباحثهاى كلامى است كه هر يك از دو طرف گفتگو، با ايمان به حقّانيت خويش در صدد اسكات و اقناع طرف مقابل است. ۲
ب. استقبال اسلام از مناظره
مناظره و آزادى بحث و انتقاد در مسائل مذهبى، يكى از ويژگىهاى فرهنگ اسلام است. آنچه از آيات قرآن و احاديث معصومان عليهم السلام و سيره عملى پيامبر اسلام و ائمّه اطهار در اين زمينه به دست مىآيد، اين است كه اسلام از گفتگو استقبال مىكند، مادامى كه دشمن، در صدد لجاجت بر نيامده باشد. قرآن كريم به عنوان يك دستور تبليغى به پيامبر صلى اللَّه عليه و آله مىفرمايد:
(ادْعُ إلى سَبيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتى هِيَ أحْسَنُ.۳
با حكمت و اندرز نيكو، به راه پروردگارت دعوت كن و با آنان به گونهاى كه نيكوتر است، مجادله نما).
آيه شريف، بيان عامى است شامل هرگونه بحث با هر شخص يا گروهى كه در پى يافتن حقيقت است.
اسلام از منطق گفتگو، با آغوش باز استقبال مىكند و دليل اين استقبال، شايد اين باشد كه اساساً انسانها در قلمروهاى گوناگون معرفتى، يك سلسله يقينياتى دارند كه بايد براى تحقّق آن تلاش مشتركى انجام دهند و در باره مسائلى كه مورد اختلاف است بايد سعى داشته باشند كه با همكارى، به جوابهاى منطقى و مطمئن و يقينىترى نائل شوند كه يكى از راهها، بحث و گفتگو و مناظره است و تا زمانى كه در اين مسائل به نتايج يقينى نرسيدهاند بايد روابط سالم و دوستانهاى با همديگر داشته باشند تا با تلاش مشترك بتوانند در جهت حلّ آن مسائل به يكديگر كمك كنند. ۴
1.مناظره و گفتگو در اسلام، ص ۱۹.
2.آداب گفتگو و مناظره از ديدگاه قرآن و روايات، ص ۱۳.
3.سوره نحل، آيه ۱۲۵.
4.آداب گفتگو و مناظره از ديدگاه قرآن و روايات، ص ۲۰۴.
