همه مؤمنان بر على عليه السلام و آل على عليه السلام از معصومان، صلوات فرستيم. ۱
5. توجّه به نفس سخن
از ديگر اصول در اين زمينه، «توجّه به نفس سخن» است و نه توجّه به گوينده.
امام على عليه السلام مىفرمايد:
خذ الحكمة أنّى كانت، فإنّ الحكمة ضالّة كلّ مؤمن. ۲
حكمت را هر جا كه هست، فرا گير كه به راستى، حكمت، گمشده هر مؤمنى است.
در كتاب نقض، بسيار بيش از آن كه مورد توقّع است، به اين مطلب توجّه شده است؛ چرا كه با توجّه به اين كه عبد الجليل قزوينى، شناخت نسبتاً كاملى نسبت به صاحب بعض فضائح الروافض دارد، در هيچ جاى كتاب، اشارهاى به اين شخصيت نمىكند و نامى از او نمىبَرَد؛ بلكه تنها ايرادات و شبهات را مورد توجّه قرار داده و اصلاً از شخص «ابو الحسين بصرى» به عنوان صاحب كتاب نام نمىبرد. البته جا دارد به اين نكته توجّه كنيم كه بعضى قائلاند كه نام نبردن عبد الجليل، به علّت آن است كه خطر و تهديدى متوجّه صاحب اين كتاب نشود؛ امّا به هر حال، نكتهاى كه قابل ذكر است، اين است كه عبد الجليل قزوينى در ردّ شبهات و اتّهامات، كوچكترين توجّهى به نگارنده آن ندارد و اصل توجّه، معطوف به نفس كلام و اتّهامات و شبهات وارده است و در جهت پاسخ به آنها بر آمده است.
و. «نقض» و اقسام مناظره
مناظره و گفتگو، داراى پنج قسم است كه در كتاب نقض، از بعضى از اين انواع استفاده شده است.
1. مناظره برهانى
مناظره برهانى، مناظرهاى است كه مقدّمات استدلال در آن، مقدّمات يقينى (يعنى اوّليات و محسوسات و متواترات) باشد و يا اين كه به مقدّمات يقينى (از قبيل:
1.نقض، ص ۳۳۹ - ۳۴۰.
2.غرر الحكم و درر الكلم، ج ۱، ص ۲۸۷.
