امیر مؤمنان علی علیه السلام واکنش‌های تند و خونین طواغیت زمان را در پی داشت.
در آن دورانِ اختناق، ای بسا روایاتی که از امیرمؤمنان صادر شد که راویان آن جرأت ابراز نام آن حضرت را نداشتند. از این رو،‏‏ بدون ذکر نام، روایت را از جانب خود نقل می‌کرده‌اند.
ابن عباس مدعی بود:
جلّ ما تعلّمت من تفسیر القرآن من علی بن ابی طالب؛^۱.
عمده تفسیری که آموختم، از علی بن ابی طالب بود.
ولی در مجموعه روایات ابن عباس کمتر روایتی را می‌توان یافت که به امیرمؤمنان نسبت داده باشد؛ چنان که برابر گزارش‌های تاریخی برخی از راویان با تعبیر «ابی زینب» از آن حضرت نقل روایت می‌کردند. ^۲
حسن بصری در زمان بنی امیه روایات آن امام بزرگوار را بدون نسبت دادن به آن حضرت نقل می‌کرده و می‏‏گفت:
انی فی زمان لا استطیع ان اذکر علیاً؛^۳.
من در زمانی زندگی می‏‏کنم که نمی‏‏توانم نام علی را به زبان أورم.
مجموعه این گزارش‌ها نشان می‌دهد که در میان روایات تفسیری صحابه و تابعان، مطالب ارزشمندی یافت می‌شود که منبع اصلی آن امام معصوم علیه السلام است و می‌تواند
در مواردی به عنوان ابزار فهم آیات قرآن به کار آید؛ از باب نمونه بعید نیست روایاتی که
از طریق صحابه و تابعان در تفسیر آیه«وَ اصْطَفاکِ عَلی‏ نِساءِ الْعالَمینَ»^۴وارد شده‌اند که آن را به «ولادت عیسی» یا «بغیر فحل» تفسیر کرده‌اند. در واقع، منبع اصلی آن، امامان معصوم بوده باشد؛ چنان که همین مضمون از اهل بیت علیهم السلام عصمت و طهارت نیز نقل شده است. ^۵
همچنین بعید نیست بخش صحیح روایتی که پیش‌تر در تفسیر آیه 37 سوره احزاب در بار‏‏ه ازدواج پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله با زینب از سدی نقل شده، برگرفته از روایت معصوم