و الحمد لله رب العالمین علی کل حال و «الْحَمْدُ لِلهِ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ جَعَلَ الظُّلُماتِ وَ النُّورَ ثُمَّ الَّذینَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُونَ»۱کذب العادلون بالله، و المفترون علی الله الکذب و المدعون غیره الهاً، قد ضلوا ضلالاً بعیداً، و خسروا خسراناً مبیناً، و قالوا قولاً عظیماً «مَا اتَّخَذَ اللهُ مِنْ وَلَدٍ وَ ما كانَ مَعَهُ مِنْ إِلهٍ إِذاً لَذَهَبَ كُلُّ إِلهٍ بِما خَلَقَ وَ لَعَلا بَعْضُهُمْ عَلی بَعْضٍ سُبْحانَ اللهِ عَمَّا یَصِفُون»۲الحمد لله الذی هدانا لدینه الذی لا یقبل عملا الا باذنه و لا یغفر ذنباً الا لاهله۳.
8. تحذیر، ترسیم چهره انسان در قیامت
در بندی از دعای ابوحمزه ثمالی، امام زین العابدین علیه السلام ، به تصویر محشر پرداخته و می‌فرماید:
آن گاه که انسان با کوله بار سنگینی از گناهان سر از قبر بر می‌دارد، حیران و سرگردان و وحشت زده به هر سو می‌نگرد تا مگر آشنایی بیابد و از او کمک بخواهد، ولی دریغ و افسوس که احدی از او دستگیری نمی‌کند و هر کس سرگرم مشکلات خود است؛ بعضی شادمان و بعضی در اوج گرفتاری با چهرههای به غایت غم گرفته.
حضرت برای ترسیم بخشی از این منظره هول انگیز از قرآن استمداد کرده و در تصویرگری این صحنه آیاتی را اقتباس کرده است، می‌فرماید:
ابکی لخروجی من قبری عریاناً ذلیلاً، حاملاً ثقلی علی ظهری، انظر مرة عن یمینی،
و مرة عن شمالی اذ الخلائق فی شان غیر شانی «لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ یَوْمَئِذٍ شَأْنٌ
یُغْنیهِ؛ وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ؛ ضاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ؛ وَ وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ عَلَیْها غَبَرَة؛ تَرْهَقُها قَتَرَةٌ»۴و ذلة۵.
9. استناد
در دعایی منسوب به حضرت باقر علیه السلام به هنگام عزم سفر، می‌فرماید:
خدایا قطع امید از همه کس و فقط در پناه تو سفر را آغاز می‌کنم، فقط بر تو تکلیف دارم و چاره‌ام فقط توکل بر توست که در پی روزی می‌روم، خدایا تو
1.. سوره انعام، آیه۱.
2.. سوره مؤمنون، آیه۹۱.
3.صحیفه جامعه، دعای۱۴۳، ص۳۰۱؛ اقبال الاعمال، ص۲۴۳.
4.. سوره عبس، آیه۴۰-۳۷.
5.صحیفه جامعه، دعای۱۱۶، ص۲۲۶؛ مصباح المتهجد، ص۴۰۱؛ مصباح الكفعمی، ۵۸۸؛ البلد الامین، ص۲۰۵.
