سفر به اوراسيا - صفحه 198

برخی از اساتید تُرک حاضر در جلسه عبارت بودند از: دكتر علی‌رضا تمل (استاد تفسیر)، پرفسورمحمد سواش (استاد فقه و استاد اساتید مجموعه) كه از ابتدای ‏تأسیس مركز تا كنون مدرس بوده است، دكتر عبدالله (استاد حدیث)، محمد بیلر (استاد حدیث)، دكتر دوراور یوسماز (استاد تفسیر و متون)، دكتر عادل باب (استاد حدیث و بلاغت)، دكتر محمد دوینا (استاد الانشاء و المحادثة) از سودان.
ناآشنایی اساتید دانشگاه قرآن و حدیث با این مركز فرصت خوبی بود تا اساتید ترک، مركز خود را معرفی نمایند. به بیان ایشان:
در تركیه خبری از حوزه‏های علمیه اهل سنت نیست. پس از جمهوریت، این حوزه‏ها به تاریخ پیوسته‏اند؛ اما امور دینی، هر چند كم رنگ، همچنان طرفدارانی دارد. در هر شهر تعدادی از عالمان دینی وظیفه افتا و یا سخنرانی را بر عهده دارند. امام جماعت شدن نیاز به تحصیل ندارد، ولی سخنرانی مذهبی و فتوا دادن، بدون دانش ممكن نیست. علاقه‏مند‏ان به این دو حوزه، پس از آن که تحصیلات خود را در كارشناسی الهیات سپری كردند، برای آگاهی بیشتر از قرآن، حدیث و فقه، پس از موفقیت در آزمون ورودی، به مراكز شش‌گانه تحصیلات تكمیلی رهسپار می‏شوند. در این مراكز، مباحث تخصصی و فوق تخصصی علوم اسلامی برگزار می‏شود و بیشتر تدریس‏ها به زبان عربی است.
همچنین، در اینجا تفسیر مقارن تدریس و به عنوان نمونه، آیات مربوط به اهل بیت در سوره احزاب، از تفاسیر شیعی۱تدریس می‏شود. بحث‏هایی از كتب اربعه شیعه نیز در شمار سرفصل‏های دروس حدیث است.
در حال حاضر ۱۴۰ نفر در این مركز به تحصیل مشغول هستند. آقایان دانشجو سر انجام مفتی و خانم‏های دانشجو معاونت مفتیان را در شهرها بر عهده دارند
.
پرفسور محمد سواش را _ كه افزون بر شصت سال از عمرش می‏گذشت _ مجتهد و استاد الاساتید می‏خواندند و جمعی از اساتید حاضر بر شاگردیش افتخار می‏كردند. او گفت:
در مركز ریاست، یعنی آنكارا جمعی از مفتیان بزرگ گرد هم می‏آیند و شورای افتا را تشكیل می‏دهند. آنها در مباحث جدید فتوا می‏دهند. در فقه حنفی مسأله زمان و مكان ریشه دارد و اگر چه اصل نصوص تغییر نمی‏كند، ولی طبق مصالح، گاه لازم است تغییراتی رخ دهد. ما در فتوا به فتاوای قدما توجه جدی داریم و معتقدیم همواره باب اجتهاد گشوده است، ولی هر كسی را مجتهد نمی‏دانیم. فراتر این که در عصر حاضر اجتهاد فردی میسر نیست، بلكه لازم است كه عالمان با یكدیگر جمع شوند و شورای مجتهدین را شكل دهند كه چنین كاری در حال حاضر در آنكارا وجود دارد.
در این جلسه و همچنین مباحثات پیرامونی آن _ كه تا پس از نماز ادامه داشت _ مباحثی در باره ماتریدی‏ها، صحیح البخاری و صحیح مسلم، وضعیت جرح و تعدیل نزد اهل سنت، آثار

1.نظیر التبیان، مجمع البیان و المیزان

صفحه از 212