است و به معنای این است که مؤمن خواب خود را ترک می‌کند و به عبادت خدا می‌پردازد ^۱.
2. در روایتی ذیل آیه (لَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ)^۲، از امام باقر علیه السلام نقل شده که واصب به معنای دائم موجع است. در معنای واصب عده‏ای نوشته‌اند به معنای مرض دردناک و عده‏ای گفته‌اند به معنای مرض دائمی است، ولی امام هر دو معنا را ذکر کرده و می‌فرمایند به عذاب دردناک مداوم واصب گفته می‌شود.
3. همچنین واژه ثاقب در آیه (فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ)^۳ به مضئ معنا شده است و این روایت را ابی جارود از امام باقر علیه السلام نقل کرده است. ثاقب در لغت از ثقب گرفته شده و دلالت بر نفوذ کردن در چیزی دارد. گفته شده ثاقب به آن گونه معنا اطلاق می‏شود كه نورش از هر آنچه بر آن قرار گيرد، در گذرد و نفوذ كند و آن را روشن سازد ^۴. در کلام امام همین معنا هویداست که شهاب ثاقب یعنی شهاب نورانی که درخشش آن، همان نفوذ و عبور آن از چیزی است؛ یعنی با نورش از اشیا عبور می‌کند.
۴. واژه اجاج در آیه دوازدهم سوره فاطر به مُرّ معنا شده است. اجاج به معنای شوری و تلخی است که گلو را بسوزاند و مر نیز به معنای تلخی چیزی است. مثال‏‏های زیادی وجود دارد که از آوردن همه آنها خودداری کردیم.

2. علم اشتقاق

علم اشتقاق یا ریشه شناسی واژگان یکی از مباحث مهم و مؤثر در معنا شناسی کلمات قرآن است. اشتقاق در لغت به معنای مشتق شدن و برگرفتن کلمه‏ای از کلمه دیگر آمده است. ^۵ و در اصطلاح علوم ادبی، به دانشی اطلاق می‌شود که در آن از کیفیت استخراج ماده‏ای از ماده دیگر بحث می‌کند که بین این کلمات مناسبت اصل و فرع باشد. این اشتقاق باید به مناسبت اصل کلمه باشد، نه هیئت آن؛ چون در این صورت باید در علم صرف بررسی شود ^۶. رمضان عبد التواب در تعریف علم اشتقاق می‌نویسد:
اشتقاق دانشی تاریخی است که به تعیین و و تعریف ساخت کلمات در قدیمی‏‏ترین دوران پرداخته و سیر آن کلمه و تغییر و تحولات آن را از نظر معنا و کاربرد بررسی می‌کند^۷.
یکی از شیوه‏‏های امامان برای بیان معنا توجه دادن به ریشه اصلی کلمه است؛ چرا که واژه‏ها بسان شاخ و برگ‏‏های یك درختِ تنومند‏‏ند كه در نهایت به یك تنه و ریشه می‏رسند. بر این اساس، توجه به ریشه واژه‏ها نقش مهمّی در معنادهی آن دارد.