از طبابت راويان تا درايت حکيمان - صفحه 149

این امید که متذکر برخی از سوءبرداشت‌ها از تعامل دین اسلام و علم پزشکی گردیم.
شایان ذکر است، که در این مقاله منظور از اسلام، نصوص دین مبین اسلام(یعنی قرآن‌کریم و روایات معصومین علیهم السلام ) و مراد از طب، فقط روش درمان بیماری‌های جسمی(یعنی طب علاجی) است. بنابراین، تعامل دین و طب در عرصه اخلاق پزشکی، احکام پزشکی و نیز پیش‌گیری و درمان بیماری‌های روحی، در این مقال بررسی نمی‌شود.
ضرورت پرداختن به سوءبرداشت‌ها از رابطه دین اسلام و علم طب و اهمیت آن، از آن جهت است که این بحث با سلامتی انسان‌ها و به‌ویژه جامعه اسلامی گره خورده است. توضیح این‌که کم نیستند مسلمانان و مؤمنانی که به دلیل علاقه به اسلامِ عزیز، مجذوب این روش درمانی شده و به روش‌های درمانی پزشکی نوین، کم‌اعتنا یا حتی بی‌اعتنا می‌شوند و گاهی آسیب‌ها و زیان‌های غیرقابل جبرانی به سلامتی ایشان وارد می‌آید. از سوی دیگر، عدم نتیجه‌گیری از طب منسوب به اسلام، ممکن است موجب ایجاد بدبینی و کم شدن اعتقاد بیمار و اطرافیان او، به معارف اصیل اسلامی گردد. هم‌چنین ترویج و ارائه بی‌ضابطه احادیث طبی می‌تواند بهانه‌ای‌ برای تمسخر مقدسات اسلامی، به دشمنان بدهد و نیز شبهه تعارض علم و دین را تقویت کند.
متأسفانه با وجود اهمیت این بحث و استناد این نسخه‌ها به دین اسلام، عالمان دینی و حوزه‌های علمیه، آن چنان‌که شایسته بود، به ارزیابی و نقد مستندات این جریانات نپرداختند؛ این در حالی است که بسیاری از منادیان طب اسلامی، افراد فاقد تحصیلات دینی هستند. البته مقدمه کتاب دانشنامه احادیث پزشکی، مجموعه مقالات مجله پژوهش و حوزه (شماره‌ 17 و 18) و مقالات: «درآمدی بر جایگاه روایات پزشکی»، «تبارشناسی روایات طبی» و«تعامل حدیث با دانش‌های بشری»، از جمله آثار قابل ذکر در این زمینه هستند. گفتنی است، در هیچ یک از این مقالات به طور روشن به نقد این جریانات پرداخته نشده و در بیشتر آن‌ها فقط روایات پزشکی بررسی شده است.