وظایف معصومان روشن کرده و مشخص کنیم که رسالت اصلی پیامبر صلی الله علیه و آله و جانشینان ایشان علیهم السلام چه بوده است. به بیان صریحتر، آیا مداوای بیماران و درمان امراض جسمی مردم، از وظایف اصلی ایشان بوده است یا خیر؟ پاسخ این سؤال در چگونگی مواجهه با احادیث پزشکی، بسیار تعیین کننده است و موجب مشخص شدن جایگاه احادیث پزشکی میگردد.
وظایف و شئون معصومان علیهم السلام
با توجه به مطالب پیشین، جواب پرسش مزبور روشن میشود. معصومان علیهم السلام همتای قرآن کریم هستند و شأن قرآن، هدایت مردم است نه بیان مسائل علمی؛ بنابراین شأن پیامبر صلی الله علیه و آله و جانشینان ایشان علیهم السلام نیز هدایت مردم است، نه بیان مسائل درمانی و پزشکی. امام خمینی رحمة الله علیه در این باره میفرمایند:
انبیا آمدند که همه مردم را آدم کنند. علم انبیا علم آدمسازى است. قرآن هم یک کتابى است کتاب آدمسازى. نه کتاب طب است، نه کتاب فلسفه است، نه کتاب فقه است، نه کتاب سایر علوم است.۱
آیةالله مصباحیزدی نیز چنین میگویند:
شأن پیامبر هیچگاه این نبوده که مسائل طبی و فیزیکی را بیان کند، بلکه شأن پیامبر اسلام هدایت بوده است و بشر باید با انگیزه خود علم را کسب کند. مسائلی که از سوی پیامبراسلام در این زمینهها مطرح شده تنها در حکم تفضل و کمک بوده است.۲
در مقابل، اگر مداوای بیماران را از وظایف معصومان علیهم السلام بدانیم، طبیعی است که گفته شود: «دینی که مدعی رساندن من به عرش الهی است، چگونه توان درمان بیماری مرا ندارد؟!» به نظر میرسد، آنچه میتواند به تصحیح این انتظار از معصومان علیهم السلام و این بینش درباره تعامل دینِ اسلام و علمِ طب کمک مؤثری کند، آشنایی با سیره این بزرگواران در هنگام بیماری خودشان و نزدیکانشان است.
1.. صحیفه امام، ج۸، ص۴۳۸.
2.. سخنرانی در همایش طبالنبی صلی الله علیه و آله در تاریخ ۱۱/۱۲/۱۳۸۵.