از طبابت راويان تا درايت حکيمان - صفحه 153

وظایف معصومان روشن کرده و مشخص کنیم که رسالت اصلی پیامبر صلی الله علیه و آله و جانشینان ایشان علیهم السلام چه بوده است. به بیان صریح‌تر، آیا مداوای بیماران و درمان امراض جسمی مردم، از وظایف اصلی ایشان بوده است یا خیر؟ پاسخ این سؤال در چگونگی مواجهه با احادیث پزشکی، بسیار تعیین کننده است و موجب مشخص شدن جایگاه احادیث پزشکی می‌گردد.

وظایف و شئون معصومان علیهم السلام

با توجه به مطالب پیشین، جواب پرسش مزبور روشن می‌شود. معصومان علیهم السلام همتای قرآن کریم هستند و شأن قرآن، هدایت مردم است نه بیان مسائل علمی؛ بنابراین شأن پیامبر صلی الله علیه و آله و جانشینان ایشان علیهم السلام نیز هدایت مردم است، نه بیان مسائل درمانی و پزشکی. امام خمینی رحمة الله علیه در این باره می‌فرمایند:
انبیا آمدند که همه مردم را آدم کنند. علم انبیا علم آدم‌سازى است. قرآن هم یک کتابى است کتاب آدم‌سازى. نه کتاب طب است، نه کتاب فلسفه است، نه‏ کتاب فقه است، نه کتاب سایر علوم است.۱
آیة‌الله مصباح‌یزدی نیز چنین می‌گویند:
شأن پیامبر هیچ‌گاه این نبوده که مسائل طبی و فیزیکی را بیان کند، بلکه شأن پیامبر اسلام هدایت بوده است و بشر باید با انگیزه خود علم را کسب کند. مسائلی که از سوی پیامبراسلام در این زمینه‌ها مطرح شده تنها در حکم تفضل و کمک بوده است.۲
در مقابل، اگر مداوای بیماران را از وظایف معصومان علیهم السلام بدانیم، طبیعی است که گفته شود: «دینی که مدعی رساندن من به عرش الهی است، چگونه توان درمان بیماری مرا ندارد؟!» به نظر می‌رسد، آنچه می‌تواند به تصحیح این انتظار از معصومان علیهم السلام و این بینش درباره تعامل دینِ اسلام و علمِ طب کمک مؤثری کند، آشنایی با سیره این بزرگواران در هنگام بیماری خودشان و نزدیکانشان است.

1.. صحیفه امام، ج۸، ص۴۳۸.

2.. سخنرانی در همایش طب‌النبی صلی الله علیه و آله در تاریخ ۱۱/۱۲/۱۳۸۵.

صفحه از 172