بنا بر نقل تواریخ، حارث بن کلده دانشآموخته جندیشاپور فارس بوده و بنا بر قول برخی از این کتب وی اسلام نیاورد.۱ در صورت پذیرفتن این اقوال، ارجاع پیامبر صلی الله علیه و آله به طبیب غیرمسلمان قابل توجه است، چراکه بسیاری از مخالفان پزشکی نوین، آن را به علت برآمدن از فرهنگ و تفکر غیردینی، و بلکه غیراسلامی، نمیپذیرند. دلیل دیگر بر عدم صحت این نظر، روایتی از امام جعفر صادق علیه السلام :
أَنه سئل عن الرجل یداویه الیهودی وَ النصرانیّ قَالَ: لا بأْس إِنما الشّفاء بید الله؛ از امام صادق علیه السلام درباره کسى که یهودى یا ترسا او را مداوا کنند، سؤال شد؛ فرمود: باکى ندارد؛ همانا درمان بهدست خداست.۲
همچنین نقل شده که رسول اکرم صلی الله علیه و آله بسیار به طبیبان احترام میگذاشتند؛ برای مثال، علامه حسنزادهآملی _ حفظه الله _ به نقل از استاد خویش آیةالله الهی قمشهای، چنین حکایت میکنند:
در زمان پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله ، طبیبى یهودى درگذشت. آن حضرت را از وفات وى خبر دادند. رسولاکرم از شنیدن آن اظهار تأسف کرد. عرض نمودند: یا رسولالله! این متوفى یهودى بوده است. فرمود: مگر نمىگویید طبیب بوده است!۳
به نظر شایسته است این سیره و منش نیز بسیار مورد توجه و الگوگیری قرار گیرد. بدین معنی که جدای از دینِ طبیب و متخصص، و مسلمان بودن یا نبودن او، به علم و مهارت وی احترام بگذاریم و برای آن ارزش قائل شویم. نه آن که به خاطر غیرمسلمان بودنِ پزشک، سایر شایستگی های وی را کتمان کنیم.۴
امام علی علیه السلام
در کتب تاریخ و مقاتل از حضور پزشک بر بالین امیرالمؤمنین علیه السلام و طبابت وی بر روی ایشان گزارش شده است؛ برای مثال در ترجمه مقتل امیرالمؤمنین ابن ابىالدنیا، چنین آمده است:
1.. ر.ک: الاستیعاب فى معرفة الأصحاب، ج۱، ص۲۸۳؛ أسدالغابه، ج۱، ص۳۸۴؛ الإصابه، ج۱، ص۶۸۷.
2.. بحارالانوار، ج۵۹، ص۷۳.
3.. ده رسالۀ فارسی، ص۳۶۶.
4.. برای اطلاع بیشتر از جایگاه طبیب و وضعیت طبابت در زمان پیامبراکرم صلی الله علیه و آله ر.ک: نظام اداری مسلمانان در صدر اسلام، ص۲۱۲ - ۲۱۸.