نگاهي نو به فضيلت اعتکاف از ديدگاه قرآن و اهل‌بيت - صفحه 141

گردن ظهارکننده است، بر او نیز تکلیف می‌شود.

نمونه دوم: قضای اعتکاف حائض

از معصومان علیهم السلام نهی صریحی درباره اعتکاف بانوان مشاهده نشده است. بانوان به علت عارض‌شدن حیض، نمی‌توانند معتکف شوند و اگر معتکف شدند نمی‌توانند اعتکاف خود را به پایان برسانند. اسلام چنین شرایطی را تدبیر کرده و برای بهره‌مندشدن بانوان از فضیلت اعتکاف، قضای مقدار باقی‌مانده را مشروع دانسته است. کلینی رحمة الله علیه نقل کرده:
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ فِی الْمُعْتَکِفَةِ إِذَا طَمِثَتْ قَالَ تَرْجِعُ إِلَى بَیْتِهَا وَ إِذَا طَهُرَتْ رَجَعَتْ فَقَضَتْ مَا عَلَیْهَا؛۱امام‌صادق‌ علیه السلام درباره زن معتکفی که خون حیض دیده فرمودند: که به خانه‌اش بازگردد و زمانی که طاهر شد به مسجد برگردد و آنچه بر گردنش است قضا کند.

نمونه سوم: وجوب اعتکاف روز سوم

فقها اعتکاف روز سوم را برای کسی که دو روز در مسجد به اعتکاف گذرانده، واجب دانسته‌‌اند و یکی از مستندات این فتوا را روایتی از امام باقر علیه السلام قرار داده‌اند2 که شیخ کلینی رحمة الله علیه در کافی آورده است:
عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ قَالَ: إِذَا اعْتَکَفَ یَوْماً وَ لَمْ‌یَکُنِ اشْتَرَطَ فَلَهُ أَنْ‌یَخْرُجَ وَ یَفْسَخَ الِاعْتِکَافَ وَ إِنْ أَقَامَ یَوْمَیْنِ وَ لَمْ‌یَکُنِ اشْتَرَطَ فَلَیْسَ لَهُ أَنْ یَفْسَخَ اعْتِکَافَهُ حَتَّى یَمْضِیَ ثَلَاثَةُ أَیَّامٍ؛3 امام باقر علیه السلام فرمودند زمانی که شخص یک روز را اعتکاف کرد و اگرچه هنگام نیت شرط خروج هم نکرده باشد، می‌تواند از مسجد خارج شود و اعتکافش را فسخ کند و اگر دو روز را در مسجد ماند و شرط خروج نکرده باشد، نمی‌تواند اعتکافش را رها کند تا روز سوم هم به پایان برسد.
هم‌چنین در روایتی دیگر از امام‌ صادق علیه السلام درباره سه روز دوم پس از اتمام سه روز اول چنین آمده است:
وَ مَنِ اعْتَکَفَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ فَهُوَ یَوْمَ الرَّابِعِ بِالْخِیَارِ إِنْ شَاءَ زَادَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ أُخَرَ وَ إِنْ شَاءَ خَرَجَ

1.. الکافی، ج۴، ص۱۷۹.

2.. ر.ک: کشف‌الرموز، ج۱، ص۳۱۹.

3.. کافی، ج۴، ص۱۷۷.

صفحه از 144