مِنَ الْمَسْجِدِ فَإِنْ أَقَامَ یَوْمَیْنِ بَعْدَ الثَّلَاثَةِ فَلَا یَخْرُجُ مِنَ الْمَسْجِدِ حَتَّى یُتِمَّ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ أُخَرَ؛¹ کسی که سه روز را متعکف باشد، درباره روز چهارم مختار است که در مسجد بماند؛ اگر بخواهد سه روز دیگر را اضافه کند و اگر نخواست از مسجد خارج شود. پس اگر بعد از سه روز اول، دو روز دیگر را در مسجد ماند، نباید از مسجد خارج شود تا سه روز دوم کامل شود.
از کنار هم قراردادن روایات این نکته قابل برداشت است که دو روز اول امکان خروج از مسجد و رها کردن اعتکاف وجود دارد، ولی در روز سوم به هم زدن اعتکاف، مقتضی قضا کردن آن است.²
همین نکته که عبادتی مستحب با شروع اختیاری و انجام دادن مقداری از آن، تبدیل به تکلیفی واجب ‌شود، دالّ بر اهمیت عمل است.
جمع‌بندی دسته چهارم روایات: اعتکاف به دلیل فواید مهمی که دارد و رابطه انسان با معبود را تقویت می‌کند، به صورت‌های مختلف مورد عنایت معصومان علیهم السلام بوده و انجام آن جزو شئونات ایمانی قرار گرفته است. این‌که برای عملی، استحباب خاص و مؤکد تشریع شود و برای قطع آن در برخی حالات، کفاره یا قضا لازم گردد نشان‌دهنده توجه شارع به آن عمل است.

نتیجه‌گیری

امروزه به دلیل محدودیت مکانی اعتکاف، غالباً این عمل به صورت جمعی انجام می‌‌شود. اعتکاف جمعی در صدر اسلام نیز سابقه داشته و مردم به همراه پیامبر‌اکرم صلی الله علیه و آله در مسجد مدینه معتکف می‌‌شدند. جمعی‌بودن اعتکاف می‌تواند تمرینی برای حضور در جمع و در عین حال، توجه به معبود و حضور قلب باشد. سعدی در بیتی زیبا این حالت را توصیف می‌کند:

هرگز وجود حاضر و غایب شنیده‌ایمن در میان جمع و دلم جای دیگر است^۳
معتکف در حال اعتکاف از امور دنیایی پرهیز می‌کند^۴ تا بتواند از فرصت اعتکاف