نگاهي نو به فضيلت اعتکاف از ديدگاه قرآن و اهل‌بيت - صفحه 132

ذبیح خود را مأمور خدمت به معتکفان در مسجد‌الحرام کرده است؛ فضیلتی که بزرگی آن قابل وصف نیست.
4. اعتکاف، هم‌سطح محبوب‌ترین عبادات: اعتکاف در کنار عباداتی همچون نماز و حج آمده که بافضیلت‌ترین اعمالند۱ . در حقیقت، این عمل در شمار آن عبادات قرار گرفته است.
از این نکات می‌توان استفاده کرد که اعتکاف، عملی مشروع بوده و دارای فضیلتی بزرگ است.
دومین آیه‌ای که درباره اعتکاف مصطلح سخن گفته، آیه 187 سوره «بقره» است:
أُحِلَّ لَکُمْ لَیْلَةَ الصِّیامِ الرَّفَثُ إِلى‏ نِسائِکُمْ هُنَّ لِباسٌ لَکُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّکُمْ کُنْتُمْ تَخْتانُونَ أَنْفُسَکُمْ فَتابَ عَلَیْکُمْ وَ عَفا عَنْکُمْ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَ ابْتَغُوا ما کَتَبَ اللَّهُ لَکُمْ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَکُمُ الْخَیْطُ الْأَبْیَضُ مِنَ الْخَیْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّیامَ إِلَى اللَّیْلِ وَ لا تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنْتُمْ عاکِفُونَ فِی الْمَساجِدِ تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَقْرَبُوها کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ آیاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ ... و در حالى که در مساجد معتکف هستید با زنان آمیزش نکنید. این‌ها حدود خداست، به آن‌ها نزدیک نشوید. خدا این‌گونه آیاتش را براى مردم بیان مى‏کند، تا [از مخالفت اوامر و نواهى او] بپرهیزند.
مفسران اتفاق‌نظر دارند که قسمت پایانی آیه درباره اعتکاف رایج در اسلام است. در این آیه، اعتکاف در کنار صوم، که از فروع مهم دینی است، ذکر شده و بیان آیه به گونه‌ای است که اعتکاف را از فروعات صوم به حساب آورده است.۲
نکته دوم، بیان چند حکم شرعی درباره اعتکاف در جمله‌ای کوتاه است. حکم اول این‌که در اعتکاف، روزه گرفتن واجب است و احکام روزه در این‌جا نیز وجود دارد. حکم دوم، انجام اعتکاف در مسجد و حکم سوم، ممنوعیت مباشرت با زنان در حال اعتکاف است؛ علاوه بر این‌ها، مشروعیت و عبادیت اعتکاف با این آیه ثابت می‌شود.
در انتهای آیه عبارت:تِلْکَ حُدُودُ اللهِ فَلا ‌قْرَبُوها آمده که بر اساس آن، واجبات و

1.. ر.ک: همان، باب فضل الحج و العمره و ثوابهما، ج۴، ص۲۵۲ و باب فضل الصلاة، ج۳، ص۲۶۴.

2.. ر.ک: المقنعه، باب الصیام، ص۲۹۳.

صفحه از 144