می‌باشد، و الا الفاظ کتاب و سنت از بیان حقایق و به تصویرکشیدن علوم و معارفی که مربوط به احوال مبدأ و معاد است، چیزی کم نگذاشته تا این‌که به تأویل ظاهر الفاظ و مجازگویی دور از ذهن، نیازی باشد.¹

5. زوال پذیری و دگرگونی ماسوی

امام‌صادق علیه السلام فرمودند:
اگر [ستارگان] قدیم [و] ازلی بودند، از حالی به حال دیگر دگرگون نمی‌شدند...، چرا که [شیء] ازلی را روزگار، دگرگون نمی‌کند و فانی نمی‌شود.^۲
هم‌چنین ایشان علیه السلام در جواب این سؤال که: «دلیل شما بر حادث‌بودن اجسام چیست؟» فرمودند:
من هیچ چیزِ کوچک و بزرگ را نمى‏بینم، مگر این‌که چون چیزى مانندش به آن ضمیمه شود بزرگ‌تر می‌شود، همین است نابود شدنِ [چیز کوچک] و انتقال از حالت اول [به حالت دوم (بزرگ شدن)] و اگر قدیم بود نابود و دگرگون نمی‌شد، زیرا آن‌چه نابود و دگرگون شود، رواست که پیدا شود و نابود گردد؛ پس با بودشدنش بعد از نبودنش داخل در حدوث می‌شود... .^۳

قسم سوم _ از نگاه اول _

پرسش‌گری از امام‌صادق علیه السلام پرسید: «پس از کجا گفتند که اشیا ازلی هستند؟!» امام علیه السلام در جواب فرمود:
هَذِهِ مَقَالَةُ قَوْمٍ‏ جَحَدُوا مُدَبِّرَ الْأَشْیَاءِ فَکَذَّبُوا الرُّسُلَ وَ مَقَالَتَهُمْ وَ الْأَنْبِیَاءَ وَ مَا أَنْبَئُوا عَنْهُ وَ سَمَّوْا کُتُبَهُمْ أَسَاطِیرَ وَ وَضَعُوا لِأَنْفُسِهِمْ دِیناً بِآرَائِهِمْ وَ اسْتِحْسَانِهِمْ ...؛^۴این عقیده جماعتى است که مدبّر اشیا را انکار کرده رسولان و گفتارشان و انبیا و آن‌چه خبر داده‏اند را دروغ شمرده کتاب‌هایشان را اساطیر نامیده و با آرا و صواب‌دیدشان، دینى براى خود ساخته‏اند.